6

Chúa của ngày lễ

¹Một ngày thứ bảy, lễ Cuối tuần của người Do-thái,⚓ Chúa Giê-xu và các môn đệ đi ngang qua đồng lúa mì. Các môn đệ hái bông lúa, chà cho tróc vỏ rồi ăn.
²Các thầy Biệt-lập liền phàn nàn: “Các ông làm thế là trái luật! Không được hái lúa vào ngày thứ bảy!” ³Chúa Giê-xu đáp: “Các ông chưa đọc chuyện vua Đa- vít và các bạn đồng hành bị đói sao? ⁴Vua vào Đền thờ, ăn bánh thánh dành riêng cho các thầy tế lễ, còn đưa cho các bạn ăn nữa. Việc đó không trái luật sao?” ⁵Rồi Ngài tiếp: “Chúa Cứu Thế⚓ cũng là Chúa của ngày lễ!⚓”

Người teo tay

⁶Một ngày thứ bảy khác, Chúa Giê-xu vào hội trường giảng dạy, gặp một người bị teo bàn tay phải. ⁷Các thầy dạy luật và Biệt-lập chăm chú theo dõi, xem Chúa có chữa bệnh ngày thứ bảy không, để lấy cớ tố cáo Ngài.
⁸Chúa Giê-xu biết ỷ tưởng họ, nên bảo người teo tay đứng dậy trước mặt mọi người. Anh ấy liền vâng lời. ⁹Chúa quay sang các thầy Biệt-lập và dạy luật: “Tôi hỏi các ông, ngày thứ bảy làm điều thiện là hợp pháp, hay làm điều ác? Nên cứu người hay hại người?” ¹⁰Chúa nhìn quanh mọi người rồi bảo người teo tay: “Con xòe bàn tay ra!” Anh làm theo, bàn tay liền được lành. ¹¹Các thầy Biệt-lập và dạy luật rất giận dữ, bàn nhau tìm mưu giết Ngài.

Mười hai sứ đồ

¹²Một hôm, Chúa Giê-xu lên núi cầu nguyên suốt đêm. ¹³Đến sáng, Ngài gọi các môn đệ đến, chọn mười hai người làm sứ đồ:
¹⁴Si-môn (Chúa đặt tên là Phê-rơ)
Anh-rê, em Si-môn
Gia-cơ
Giăng
Phi-líp
Ba-thế-lâm
¹⁵Mã-thi
Thô-mai
Gia-cơ, con An-phê
Si-môn, thuộc đảng Xê-lốt⚓
¹⁶Giu-đa, con Gia-cơ
và Giu-đa Ích-ca-ri-ốt (về sau phản Chúa).

Phúc và họa

¹⁷Xuống núi, Chúa Giê-xu và các sứ đồ đến một khu đất bằng phẳng, nhiều môn đệ đứng chung quanh. Dân chúng đông đảo từ xứ Giu-đê, thử đô Giê-ru-sa-lem, và từ miền duyên hải xa xôi như Ty-rơ và Si-đôn ¹⁸kéo đến nghe Ngài giảng dạy và xin trị bệnh. Các người bị quỷ ám cũng được chữa lành. ¹⁹Mọi người tìm cách lại gần sờ Chúa, vì quyền năng từ Ngài phát ra chữa lành bệnh tật cho họ.
²⁰Nhìn các môn đệ, Chúa dạy: “Phúc cho các con đang nghèo khổ, vì Nước Trời thuộc về các con.
²¹“Phúc cho các con đang đói khát, vì sẽ được thỏa mãn.
“Phúc cho các con đang than khóc, vì đến lúc sẽ vui cười.
²²“Phúc cho các con khi bị người ta thù ghét, xua đuổi, nhục mạ, bêu xấu tên tuổi vì ta.⚓ ²³Gặp cảnh ngộ ấy, các con hãy vui mừng nhảy múa, vì sẽ được phần thưởng lớn dành sẵn trên trời. Ngày xưa các nhà tiên tri cũng từng bị đối xử như thế.
²⁴“Nhưng khốn cho người giàu có, vì chỉ được sung sướng tạm thời.
²⁵“Khốn cho người đang no chán, vì sẽ phải đói khổ.
“Khốn cho người đang cười cợt, vì sẽ phải than khóc.
²⁶“Khốn cho người được quần chúng ca ngợi, vì các tiên tri giả ngày xưa cũng từng được ca ngợi như thế.

Yêu kẻ thù

²⁷“Các con hãy nghe: “Phải yêu kẻ thù, lấy ân báo oán. ²⁸Phải cầu phúc cho kẻ nguyền rủa mình, cầu nguyện cho người ngược đãi mình. ²⁹Nếu các con bị ai tát má bên này, cứ đưa luôn má bên kia! Nếu có ai đoạt áo dài, cứ cho luôn áo ngắn! ³⁰Ai xin gì, cứ cho; ai chiếm đoạt gì, đừng tìm cách lấy lại! ³¹Hãy làm cho người khác điều các con muốn người ta làm cho mình! ³²Nếu các con chỉ yêu những người yêu mình thì có gì đáng khen đâu? Kẻ tội lỗi cũng yêu nhau lối ấy. ³³Nếu các con chỉ lấy ân báo ân thì tốt đẹp gì đâu? Kẻ tội lỗi cũng cư xử như thế. ³⁴Nếu các con chỉ cho những người sòng phẳng vay mượn thì ân nghĩa gì! Kẻ gian ác cũng cho vay như thế, và đòi lại đầy đủ.
³⁵“Phải yêu kẻ thù và làm ơn cho họ, cứ cho mượn, đừng đòi lại. Như thế, phần thưởng các con trên trời sẽ rất lớn. Các con sẽ được làm con Thượng Đế, vì chính Ngài thi ân cho kẻ bội bạc và người gian ác.

Lên án

³⁶“Phải có lòng thương người như Cha Từ Ái của các con. ³⁷Đừng chỉ trích lên án ai, các con sẽ khỏi bị chỉ trích lên án. Hãy tha thứ, các con sẽ được tha thứ. ³⁸Các con cho gì, sẽ nhận nấy. Người ta sẽ lấy thùng lớn đong đầy, nhận chặt, lắc và đổ thêm cho tràn rồi trao cho các con. Các con lường cho người ta mức nào, người ta sẽ lường lại mức đó.”
³⁹Chúa Giê-xu còn dạy ngụ ngôn này: “Người mù làm sao dẫn đường cho người mù? Cả hai sẽ đưa nhau xuống hố thẳm. ⁴⁰Môn đệ không hơn thầy, nhưng nếu được rèn luyện đầy đủ, sẽ giống thầy mình.
⁴¹“Sao các con nhìn thấy cái dằm trong mắt người khác, mà không biết có cả khúc gỗ trong mắt mình? ⁴²Sao các con dám nói: ‘Này anh, đề tôi lấy cái dằm trong mắt cho anh’ khi chính các con không thấy khúc gỗ trong mắt mình? Hạng đạo đức giả, trước hết phải lấy khúc gỗ khỏi mắt mình, mới có thể thấy rõ để giúp đỡ người khác.
⁴³“Cây lành không sinh quả độc; cây độc cũng không sinh quả lành. ⁴⁴Nhờ xem quả mà biết cây. Gai xương rồng⚓ không bao giờ sinh quả vả, bụi gai độc cũng không sinh quả nho. ⁴⁵Người tốt do lòng thiện mà nói ra lời lành. Người xấu do lòng ác mà nói ra lời dữ. Vì do những điều chất chứa trong lòng mà miệng nói ra.

Hai hạng người

⁴⁶“Sao các con gọi ta là Chúa mà không vâng lời ta? ^47,48Ai đến nghe lời ta và thực hành, có thể ví như người cất nhà biết đào móng, đặt nền trên vầng đá vững chắc. Khi nước lụt dâng lên, dòng nước cuốn mạnh, nhưng nhà không lay chuyển vì đượt xây cất kiên cố. ⁴⁹Nhưng ai nghe lời ta mà không thực hành, giống như người cất nhà không xây nền: bị dòng nước cuốn mạnh, sẽ sụp đổ tan tành.”

6

Mienh Gorngv Yesu Zoux Dorngc Dingh Gong Hnoi

(Beiv mangc Matv^taai 12:1-8; Maako 2:23-28)

¹Maaih norm ⟨Dingh Gong Hnoi,⟩ Yesu caux ninh nyei sai-gorx mbuo jiex mienh nyei mbiauh ndeic. Ninh nyei sai-gorx nietv mbiauh dorv nomv nyanc.⚓ ²Maaih deix ⟨Dingh Gong Hnoi,⟩ naaic gaax, “Ei mbuo nyei leiz, Dingh Gong Hnoi maiv horpc zuqc hnangv naaiv nor zoux, meih mbuo weic haaix diuc zoux?”
³Yesu dau ninh mbuo, “Meih mbuo maiv doqc jiex naaiv deix jauv fai? Ndaawitv Hungh caux gan ninh wuov deix mienh hnyouv sie nyei ziangh hoc, ninh mbuo hnangv haaix nor zoux?⚓ ⁴Ndaawitv Hungh bieqc zaangc Tin-Hungh nyei Ndopv-Liuh zorqv gengx Tin-Hungh wuov deix njuov nyanc. Naaiv deix njuov kungx sai mienh ganh maaih leiz nyanc hnangv. Mv baac Ndaawitv nyanc yaac bun gan ninh wuov deix mienh caux jienv nyanc.”⚓
⁵Yesu ziouc mbuox ninh mbuo, “Yie, Baamh Mienh nyei Dorn, zoux Dingh Gong Hnoi nyei Ziouv.”

Yesu Zorc Buoz Waaic Nyei Mienh

(Beiv mangc Matv^taai 12:9-14; Maako 3:1-6)

⁶Aengx maaih norm Dingh Gong Hnoi, Yesu bieqc norm wuic dorngh njaaux mienh. Yiem wuov maaih laanh mienh mbiaauc jieqv buoz waaic mi'aqv. ⁷Maaih deix njaaux leiz nyei fin-saeng caux Faa^li^si Mienh oix lorz jauv gox Yesu ziouc cienh mangc jienv, mangc gaax, Yesu longc Dingh Gong Hnoi zorc baengc fai? ⁸Mv baac ninh mbuo hnangv haaix nor hnamv, Yesu hiuv nyei. Ninh mbuox buoz waaic wuov laanh mienh, “Daaih souv naaiv zuangx mienh nyei nza'hmien oc.” Wuov laanh mienh ziouc jiez sin souv jienv wuov aqv. ⁹Yesu gorngv, “Yie naaic gaax meih mbuo, ei mbuo nyei leiz, Dingh Gong Hnoi mbuo haih zoux haaix nyungc? Haih zoux longx fai zoux waaic? Njoux maengc fai hoic maengc?” ¹⁰Yesu huin mingh mangc ninh mbuo dauh dauh aengx gorngv mbuox buoz waaic wuov laanh mienh, “Sung meih nyei buoz cuotv daaih maah!” Ninh sung buoz cuotv daaih, buoz ziouc longx nzengc mi'aqv.
¹¹Wuov deix mienh qiex jiez! haic. Ninh mbuo caangh laangh oix hnangv haaix nor zoux bun Yesu.

Yesu Ginv Ziepc Nyeic Dauh Gong-Zoh

(Beiv mangc Matv^taai 10:1-4; Maako 3:13-19)

¹²Wuov deix ziangh hoc Yesu faaux mbong-aiv mingh daux gaux, yiem wuov ziangh muonz caux Tin-Hungh gorngv waac. ¹³Lungh njang nyei ziangh hoc, ninh heuc ninh nyei sai-gorx mbuo daaih, ziouc ginv cuotv ziepc nyeic dauh, aengx heuc ninh mbuo benx ⟨gong-zoh.⟩ ¹⁴Ninh ginv
Simon, (aengx tengx ninh cuotv mbuox heuc Bide)
caux Bide nyei youz, An^ndaa^lu,
aengx maaih Yaagorpc,
Yo^han,
Filipv,
Mbaa^to^lo^miu,
¹⁵Matv^taai,
Tomatv,
An^fe^atc nyei dorn, Yaagorpc,
Simon (dongh mienh heuc,
“Hnamv guoqv zaangc” wuov dauh).
¹⁶Aengx maaih Yaagorpc nyei dorn, Yu^ndaatc,
caux maaic Yesu wuov dauh Yu^ndaatc I^saa^kaa^li^otc.

Yesu Tengx Mienh Zorc Baengc

(Beiv mangc Matv^taai 4:23-25)

¹⁷Yesu caux ninh nyei gong-zoh mbuo njiec taux ndau-baengh souv jienv wuov. Yiem wuov aengx maaih ninh nyei sai-gorx camv nyei, yaac maaih mienh camv yiem Yu^ndie Saengv norm-norm dorngx, caux Ye^lu^saa^lem Zingh, aengx caux yiem koiv-hlen wuov deix i norm zingh, Tailaqv caux Sai^ndorn, ¹⁸daaih muangx Yesu yaac tov ninh zorc ninh mbuo nyei baengc. Zuqc mienv muoqv wuov deix yaac daaih. Yesu zorc longx nzengc. ¹⁹Zuangx mienh mbengx jienv mingh oix hluo Yesu, weic zuqc ninh maaih zorc baengc nyei qaqv cuotv mingh tengx ninh mbuo yietc zungv zorc baengc.

Njien-Youh Caux You-Nzauh

(Beiv mangc Matv^taai 5:1-12)

²⁰Yesu mangc jienv ninh nyei sai-gorx mbuo ziouc gorngv,
“Meih mbuo mienh jomc mienh maaih njien-youh aqv,
weic zuqc maaih ⟨Tin-Hungh zoux Ziouv gunv meih mbuo.⟩
²¹Meih mbuo ih zanc ngorc jienv yiem nyei mienh maaih njien-youh aqv,
weic zuqc meih mbuo oix duqv nyanc beuv.
Meih mbuo ih zanc nyiemv jienv nyei mienh maaih njien-youh aqv,
weic zuqc meih mbuo oix duqv jatv.
²²Meih mbuo weic yie, Baamh Mienh nyei Dorn, zuqc mienh nzorng,
zuqc mienh nqemh, zuqc mienh huotv,
yaac zuqc mienh daanh meih mbuo nyei mbuox se orqv haic nyei mbuox,
meih mbuo maaih njien-youh aqv.⚓
²³Ninh mbuo hnangv naaiv nor zoux,
meih mbuo oix zuqc a'hneiv, njien-youh nyei cangx heix,
weic zuqc yiem tin-dorngh
maaih meih mbuo nyei domh zingh nyeic.
Zoux hoic meih mbuo wuov deix mienh nyei ong-taaix
yaac fih hnangv nyei zoux bun douc waac mienh.⚓
²⁴Meih mbuo ih zanc butv zoih nyei mienh oix zuqc kouv aqv,
weic zuqc meih mbuo nyei njien-youh meih mbuo duqv liuz aqv.
²⁵Meih mbuo ih zanc duqv nyanc beuv nyei mienh oix zuqc kouv aqv,
weic zuqc meih mbuo oix zuqc ngorc.
Meih mbuo ih zanc jatv nyei mienh oix zuqc kouv aqv,
weic zuqc meih mbuo oix zuqc nzauh, nyiemv jienv yiem.
²⁶Meih mbuo duqv zuangx mienh ceng meih mbuo longx nyei ziangh hoc, meih mbuo oix zuqc kouv aqv.
Ceng meih mbuo wuov deix mienh nyei ong-taaix
fih hnangv nyei ceng ⟨jaav douc waac mienh.⟩

Oix Zuqc Hnamv Win-Wangv

(Beiv mangc Matv^taai 5:38-48; 7:12)

²⁷“Yie mbuox meih mbuo ih zanc muangx jienv nyei mienh, oix zuqc hnamv meih mbuo nyei win-wangv, zoux longx bun nzorng meih mbuo wuov deix. ²⁸Mienh zioux meih mbuo, oix zuqc buang waac bun ninh mbuo. Zoux doqc meih mbuo wuov deix, oix zuqc tengx ninh mbuo daux gaux. ²⁹Mienh mborqv meih nyei naaiv bung hmien, liemh wuov bung hmien yaac huin bun ninh. Mienh zorqv meih nyei domh lui mingh, liemh gu'nyuoz wuov deix sueih ninh zorqv. ³⁰Haaix dauh tov meih nyei haaix nyungc, oix zuqc bun ninh. Haaix dauh zorqv meih nyei haaix nyungc ga'naaiv mingh yaac maiv dungx lorz nzuonx. ³¹Meih mbuo oix mienh hnangv haaix nor zoux bun meih mbuo, meih mbuo yaac oix zuqc hnangv wuov nor zoux bun mienh.⚓
³²“Se gorngv meih mbuo kungx hnamv dongh hnamv meih mbuo wuov deix mienh, naaiv maaih haaix nyungc faaux duqv ceng? Liemh zuiz-mienh yaac hnamv dongh hnamv ninh mbuo wuov deix. ³³Se gorngv meih mbuo kungx zoux longx bun dongh zoux longx bun meih mbuo wuov deix hnangv, Tin-Hungh hnangv haaix nor haih ceix fuqv bun meih mbuo? Hnangv naaic liemh zuiz-mienh yaac haih zoux nyei. ³⁴Se gorngv meih mbuo kungx gaav ga'naaiv bun haih jaauv meih mbuo wuov deix hnangv, Tin-Hungh hnangv haaix nor haih ceix fuqv bun meih mbuo? Liemh zuiz-mienh yaac gaav ga'naaiv bun zuiz-mienh, weic zuqc ninh mbuo hnamv daaih haih duqv ninh mbuo nyei ga'naaiv nzuonx nzengc. ³⁵Daaux nzuonx oix zuqc hnamv meih mbuo nyei win-wangv, zoux longx bun ninh mbuo. Gaav ga'naaiv oix zuqc bun ninh mbuo yaac maiv dungx hnamv aengx duqv nzuonx. Hnangv naaiv, meih mbuo oix duqv domh zingh nyeic yaac benx Yiem Hlang Jiex Wuov Dauh nyei dorn, weic zuqc ninh zoux longx bun maiv maaih en-zingh nyei mienh caux mienh waaic mienh. ³⁶Meih mbuo oix zuqc korv-lienh mienh hnangv meih mbuo nyei Zaangc Diex korv-lienh mienh wuov nor.

Maiv Dungx Daanh Mienh

(Beiv mangc Matv^taai 7:1-5)

³⁷“Maiv dungx daanh mienh, Tin-Hungh ziouc maiv daanh meih mbuo. Maiv dungx dingc mienh nyei zuiz, Tin-Hungh ziouc maiv dingc meih mbuo nyei zuiz. Oix zuqc guangc mienh nyei zuiz, Tin-Hungh ziouc guangc meih mbuo nyei zuiz. ³⁸Meih mbuo bun haaix nyungc mienh, Tin-Hungh yaac oix winh bun meih mbuo, zungv oix dox bun meih mbuo gauh camv, zatv yuonh, nqamv zietc, hlaau ningx taux yiem maiv jienv. Meih mbuo longc haaix nyungc hlaau bun mienh, Tin-Hungh yaac oix longc wuov nyungc hlaau bun meih mbuo.”
³⁹Yesu aengx gorngv waac-beiv bun ninh mbuo muangx. Ninh gorngv, “M'zing maengh mienh haih ken m'zing maengh mienh fai? Hnangv naaic i dauh zungv haih ndortv kuotv maiv zeiz?⚓ ⁴⁰Horqc saeng maiv haih gauh hlo ninh nyei fin-saeng. Horqc saeng hoqc liuz nyungc-nyungc ziouc caux fin-saeng fih hnangv nyei.⚓
⁴¹“Meih weic haaix diuc buatc meih nyei gorx-youz nyei m'zing maaih la'fapv, yaac maiv hnamv taux meih ganh nyei m'zing maaih nqanx ndiangx? ⁴²Ganh nyei m'zing maaih nqanx ndiangx meih yaac maiv buatc, fungc haih mbuox gorx-youz, ‘Gorx aac, yie tengx gorx ban cuotv m'zing nyei la'fapv oc.’ Beih zaqc hnyouv njuotv nyei mienh aah! Oix zuqc zorqv cuotv ganh nyei m'zing wuov nqanx ndiangx ndaangc, meih ziouc haih mangc duqv zien tengx gorx-youz ban cuotv m'zing nyei la'fapv.

Buatc Biouv Ziouc Hiuv Duqv Ndiangx

(Beiv mangc Matv^taai 7:16-20; 12:33-35)

⁴³“Ndiangx longx maiv ziangh maiv benx nyei biouv. Maiv benx nyei ndiangx yaac maiv ziangh longx nyei biouv. ⁴⁴Buatc biouv ziouc hiuv duqv biouv-ndiangx se haaix nyungc ndiangx. Mienh maiv mingh ndiangx-njimv gaeqv ngongh nyorx biouv, yaac maiv mingh njimv-mbiorqc gaeqv a'ngunc biouv.⚓ ⁴⁵Kuv mienh nyei hnyouv siou longx nyei ga'naaiv, zorqv cuotv daaih nyei se longx nyei. Mienh waaic mienh nyei hnyouv siou waaic nyei ga'naaiv, zorqv cuotv daaih se waaic nyei. Hnyouv zaangh buangv haaix nyungc, nzuih ziouc gorngv cuotv wuov nyungc.⚓

Gomv I Norm Biauv

(Beiv mangc Matv^taai 7:24-27)

⁴⁶“Meih mbuo weic haaix diuc heuc yie, ‘Ziouv aah! Ziouv!’ yaac maiv ei jienv yie mbuox nyei waac zoux? ⁴⁷Haaix dauh daaih lorz yie, haiz yie nyei waac yaac ei jienv zoux, yie oix bun meih mbuo hiuv duqv wuov dauh hnangv haaix nor. ⁴⁸Ninh se hnangv laanh mienh gomv biauv, wetv duqv ndo, bangc la'bieiv-baengh gu'nguaaic ceix jiez. Wuom yiemx, wuom guaatv, biauv yaac maiv mbaang, weic zuqc ceix duqv wuonv. ⁴⁹Mv baac haaix dauh haiz yie nyei waac yaac maiv muangx, maiv ei jienv zoux nor, se hnangv laanh mienh gomv biauv yiem ndau yaac maiv maaih gorn-ndoqv. Wuom yiemx, wuom guaatv, biauv ziouc lomz! lomz nyei mbaang waaic nzengc mi'aqv.”