3
Ê-li-sê và vua Giô-ram
1Giô-ram con A-háp lên làm vua Y-sơ-ra-ên vào năm thứ mười tám đời Giô-sa-phát vua Giu-đa và cai trị mười hai năm tại Sa-ma-ri.
2Vua làm điều ác trước mặt Chúa, nhưng có điểm khá hơn cha mẹ mình là vua dẹp trụ thờ Ba-anh do vua cha dựng lên.
3Tuy nhiên, Giô-ram không từ bỏ tội Giê-rô-bô-am (con Nê-bát) đã phạm là tội lôi kéo nhân dân phạm tội.
4Lúc ấy, Mê-sa vua Mô-áp nuôi rất nhiều cừu. Hằng năm vua nạp cống cho vua Y-sơ-ra-ên một trăm ngàn con cừu và lông của một trăm ngàn cừu đực.
5Nhưng từ ngày A-háp mất, vua Mô-áp nổi lên chống lại Y-sơ-ra-ên.
6Vua Y-sơ-ra-ên từ Sa-ma-ri đi khắp nơi trong nước chiêu mộ quân sĩ.
7Đồng thời, vua sai sứ hỏi Giô-sa-phát vua Giu-đa: "Vua Mô-áp phản loạn. Vua sẵn lòng cùng tôi đi đánh Mô-áp không?" Vua Giu-đa đáp: "Vâng, tôi đi ra trận với vua. Dân tôi và ngựa tôi sẵn sàng cho vua điều động.⚓
8Ta sẽ tiến quân theo lối nào?" Giô-ram đáp: "Lối sa mạc Ê-đôm."
9Vậy, vua Y-sơ-ra-ên và vua Giu-đa, có cả vua Ê-đôm theo, kéo quân đi vòng trong sa mạc bảy ngày. Trong cuộc hành quân, họ thiếu nước cho người và thú vật uống.
10Vua Y-sơ-ra-ên than: "Chúa gọi ba chúng ta đến đây để nạp cho người Mô-áp rồi!"
11Giô-sa-phát hỏi: "Ở đây không có tiên tri nào của Chúa cho chúng ta cầu hỏi Ngài sao?" Một tôi tớ của vua Y-sơ-ra-ên lên tiếng: "Có Ê-li-sê con Sa-phát là môn đệ của Ê-li trước kia."⚓
12Giô-sa-phát nói: "Người ấy sẽ nói lời của Chúa cho chúng ta." Vậy cả ba vua đi đến gặp Ê-li-sê.
13Ê-li-sê nói với vua Y-sơ-ra-ên: "Nhà vua đến đây làm gì? Sao không đi tìm các tiên tri của cha mẹ vua?" Vua Y-sơ-ra-ên đáp: "Không. Vì Chúa có gọi chúng ta đến đây để nạp cho người Mô-áp."
14Ê-li-sê nói: "Tôi thề trước Chúa Toàn năng là Đấng tôi hầu việc, nếu không nể Giô-sa-phát vua Giu-đa, tôi chẳng nhìn vua đâu.
15Bây giờ, xin đem đến đây một nhạc sĩ." Khi nhạc sĩ tấu nhạc, sứ điệp của Chúa đến với Ê-li-sê.
16Ông nói: "Chúa bảo đào thật nhiều hào hố trong thung lũng này.
17Vì Chúa phán: "Người ta sẽ không thấy mưa gió, nhưng cả thung lũng sẽ đầy nước cho người và thú vật uống."
18Việc này đối với Chúa không đáng kể nên Ngài còn làm cho người Mô-áp bại trận nữa.
19Các vua sẽ chiếm hết các thành kiên cố và phồn thịnh nhất của họ, sẽ đốn ngã cây có trái, chận các dòng nước và lấy đá phá hủy những đồng ruộng phì nhiêu."
20Sáng hôm sau, vào giờ dâng tế lễ, nước từ hướng Ê-đôm chảy đến, cho đến khi khắp miền ấy ngập cả nước.
21Khi người Mô-áp nghe tin các vua liên minh kéo quân đánh, liền động viên tất cả những người có thể sử dụng khí giới được, kể cả trẻ con và người lớn tuổi. Họ kéo quân ra trấn biên giới.
22,23Hôm sau, khi mặt trời mọc, quân Mô-áp thức dậy thấy nước phản chiếu ánh dương đỏ rực, tưởng là máu nên bảo nhau. "Chắc các vua ấy đánh giết lẫn nhau rồi. Bây giờ anh em ta chỉ việc đi thu chiến lợi phẩm."
24Nhưng khi quân Mô-áp đến doanh trại Y-sơ-ra-ên, quân Y-sơ-ra-ên xông ra chém giết. Quân Mô-áp bỏ chạy. Y-sơ-ra-ên đuổi theo đến đất địch
25phá tan các thành phố, lấy đá lấp các đồng ruộng phì nhiêu, chận các dòng nước, đốn cây có trái. Cuối cùng, chỉ còn vách thành Kiệt-ha-rê-sết trơ trọi nhưng rồi cũng bị đội quân bắn đá vây quanh triệt hạ.
26Vua Mô-áp thấy không cự địch nổi, mới đem theo bảy trăm kiếm thủ, định chọc thủng phòng tuyến của vua Ê-đôm để thoát thân nhưng không thành công.
27Túng thế, vua Mô-áp bắt thái tử là người sẽ lên ngôi kế vị mình đem lên vách thành tế sống. Quân Y-sơ-ra-ên phải rút về nước vì cơn phẫn nộ của Thượng Đế nổi lên.
3
Tỗp I-sarel Cớp Tỗp Mô-ap Rachíl
1Tâng cumo muoi chít tacual Yê-hô-saphat cỡt puo cruang Yuda, Yô-ram con samiang Ahap cỡt puo cruang I-sarel; cớp Yô-ram cỡt puo muoi chít la bar cumo tâng vil Sa-mari.
2Yô-ram táq ranáq sâuq lứq choâng moat Yiang Sursĩ, ma tỡ bữn sâuq li cớp mpiq mpoaq án khoiq táq. Án pieih táh rup yiang Ba-al ca mpoaq án dốq sang.
3Yô-ram radững cũai proai I-sarel táq ranáq lôih machớng cớp puo Yê-rabũam con samiang Nê-bat khoiq táq tễ nhũang.
4Mê-sa puo tỗp Mô-ap bán charán cữu sa‑ữi lứq; tâng dũ cumo án cóq muap thễq pỡ puo cũai I-sarel, cữu con muoi culám ngin lám, cớp sóc cữu tễ muoi culám ngin lám.
5Ma tữ puo Ahap cuchĩt, Mê-sa táq choac ễ chíl cruang I-sarel.
6Chơ puo Yô-ram loŏh tễ vil Sa-mari, án parỗm nheq tữh cũai tahan.
7Án ớn noau pỡq atỡng Yê-hô-saphat puo cruang Yuda neq: “Puo Mô-ap táq choac chóq cứq; têq tỡ mới ễ pruam cớp cứq pỡq chíl án?”
Puo Yê-hô-saphat ta‑ỡi: “Têq! Cứq pỡq cớp mới, dếh máh tahan cớp máh aséh cứq hỡ.
8Na léq tỗp hái ễ mut chíl?”
Puo Yô-ram ta‑ỡi: “Tỗp hái pỡq na ntốq aiq Ê-dôm.”
9Bữn puo tễ cruang Ê-dôm cớp tahan án pỡq parnơi cớp puo I-sarel cớp puo Yuda. Tữ alới pỡq bữn tapul tangái, tỗp alới cớp charán alới nheq dỡq nguaiq.
10Puo Yô-ram u‑ỗi neq: “Hái cheq ễ cuchĩt chơ! Yuaq Yiang Sursĩ khoiq chiau hái pái náq pỡ talang atĩ puo Mô-ap chơ!”
11Puo Yê-hô-saphat blớh puo Yô-ram: “Ntốq nâi bữn tỡ cũai tang bỗq Yiang Sursĩ dŏq câu chu Yiang Sursĩ chuai tỗp hái?”
Cũai sốt tahan puo Yô-ram ta‑ỡi neq: “Bữn, Ê-li-sa con samiang Saphat, án ỡt tâng ntốq nâi; án la cũai rachuai ranáq Ê-li tễ nhũang.”
12Puo Yê-hô-saphat pai neq: “Án la lứq cũai tang bỗq Yiang Sursĩ.”
Chơ alới pái náq pỡq ramóh Ê-li-sa.
13Ê-li-sa pai chóq puo cũai I-sarel neq: “Cứq tỡ têq chuai anhia. O lứq la anhia pỡq sarhống cớp máh cũai dốq atỡng sacoâiq yỗn mpiq mpoaq anhia.”
Puo Yô-ram ta‑ỡi án: “Tỡ têq mŏ! Yuaq Yiang Sursĩ toâp khoiq chiau hếq pái náq pỡ talang atĩ puo Mô-ap chơ.”
14Ê-li-sa ta‑ỡi neq: “Cứq la cũai táq ranáq Yiang Sursĩ Sốt Toâr Lứq ca tamoong níc; Nhơ ramứh án cứq atỡng anhia samoât lứq, khân cứq tỡ bữn yám noap Yê-hô-saphat puo cruang Yuda, la yớu anhia, cứq tỡ ễq ramíng ntrớu tễ ranáq anhia.
15Sanua, cóq anhia dững muoi noaq cũai khễuq tapáih crơng lampỡiq toâq pỡ cứq.”
Bo cũai ki tapáih achúng, chớc tễ Yiang Sursĩ sễng ỡt tâng Ê-li-sa.
16Chơ Ê-li-sa pai neq: “Yiang Sursĩ atỡng neq: ‘Cóq anhia píq prúng tâng máh tũm ca khoiq khỗ.
17Tam anhia tỡ bữn hữm paloŏng mia, tỡ la sâng cuyal phát, ma tâng máh tũm nâi án cỡt poân moang dỡq. Anhia cớp máh charán anhia, dếh máh charán patiang crơng, lứq bữn dỡq nguaiq dũ.’”
18Ê-li-sa pai ễn: “Yiang Sursĩ táq ranáq nâi khễ lứq, cớp án táq yỗn anhia chíl riap tỗp Mô-ap.
19Anhia chíl riap nheq máh vil toâr bữn viang khâm. Anhia lứq poâiq nheq máh nỡm aluang têq cha palâi, cớp cubớl nheq máh dỡq mec, chơ cróh tamáu chóq tâng ntốq chóh máh crơng sarnóh.”
20Poang tarưp, toâq ngư chiau sang tâng pên tarưp, bữn dỡq hoi sễng tễ angia cruang Ê-dôm pỡq pláh dũ ntốq.
21Toâq tỗp Mô-ap sâng noau pai bữn pái náq puo ễ mut chíl tỗp alới; ngkíq tỗp alới ớn máh samiang póng cớp carsai dũ náq ca têq rachíl yỗn loŏh crŏ́q pỡ raloan cruang.
22Toâq alới tamỡ tarưp, alới hữm moat mandang claq tâng cloong dỡq, ma dỡq ki cusâu ariang aham.
23Ngkíq alới pai neq: “Nâi la aham pái tỗp ki, yuaq alới rachíl ratuaq. Sanua hái pỡq cheng ĩt chíq dỗn alới.”
24Tữ tỗp alới toâq pỡ dỗn ki, tỗp I-sarel loŏh chíl, chơ tỗp Mô-ap lúh. Ngkíq tỗp I-sarel rapuai⚓ cớp cachĩt tỗp Mô-ap sa‑ữi lứq.
25Cớp tỗp I-sarel talốh táh nheq máh vil tỗp Mô-ap. Bo tỗp alới pỡq pha tâm cutễq phốn phuor o, alới ĩt tamáu cróh chóq, cớp cubớl nheq máh dỡq mec, cớp poâiq táh nheq máh aluang têq cha palâi. Toâq parsốt tháng, noâng ống muoi vil toâr, la vil Kir Harêt.⚓ Chơ cũai I-sarel ca bữn tamĩang cartúng ỡt lavíng vil ki, cớp mut chíl cheng ndỡm.
26Tữ puo Mô-ap dáng án ntôm ễ pê, ngkíq án dững tahan tapul culám náq ca yống dau loŏh chíl máh cũai par‑ũal ỡt lavíng vil dŏq pớh rana yỗn án; cỗ án ễ lúh chu puo tỗp Ê-dôm, ma tỡ loâp lúh.
27Chơ án dững con samiang clúng ca têq pláih án cỡt puo, tâng pỡng viang vil dŏq cỡt crơng chiau sang yỗn yiang tỗp Mô-ap. Tỗp I-sarel sâng ngcŏh lứq, toau tỗ chác alới cỡt cangcoaih nheq;⚓ chơ alới carlũn aloŏh nheq tễ vil ki, cớp chu loah pỡ cruang cutễq alới bữm.