3
Ê-li-sê và vua Giô-ram
1Giô-ram con A-háp lên làm vua Y-sơ-ra-ên vào năm thứ mười tám đời Giô-sa-phát vua Giu-đa và cai trị mười hai năm tại Sa-ma-ri.
2Vua làm điều ác trước mặt Chúa, nhưng có điểm khá hơn cha mẹ mình là vua dẹp trụ thờ Ba-anh do vua cha dựng lên.
3Tuy nhiên, Giô-ram không từ bỏ tội Giê-rô-bô-am (con Nê-bát) đã phạm là tội lôi kéo nhân dân phạm tội.
4Lúc ấy, Mê-sa vua Mô-áp nuôi rất nhiều cừu. Hằng năm vua nạp cống cho vua Y-sơ-ra-ên một trăm ngàn con cừu và lông của một trăm ngàn cừu đực.
5Nhưng từ ngày A-háp mất, vua Mô-áp nổi lên chống lại Y-sơ-ra-ên.
6Vua Y-sơ-ra-ên từ Sa-ma-ri đi khắp nơi trong nước chiêu mộ quân sĩ.
7Đồng thời, vua sai sứ hỏi Giô-sa-phát vua Giu-đa: "Vua Mô-áp phản loạn. Vua sẵn lòng cùng tôi đi đánh Mô-áp không?" Vua Giu-đa đáp: "Vâng, tôi đi ra trận với vua. Dân tôi và ngựa tôi sẵn sàng cho vua điều động.⚓
8Ta sẽ tiến quân theo lối nào?" Giô-ram đáp: "Lối sa mạc Ê-đôm."
9Vậy, vua Y-sơ-ra-ên và vua Giu-đa, có cả vua Ê-đôm theo, kéo quân đi vòng trong sa mạc bảy ngày. Trong cuộc hành quân, họ thiếu nước cho người và thú vật uống.
10Vua Y-sơ-ra-ên than: "Chúa gọi ba chúng ta đến đây để nạp cho người Mô-áp rồi!"
11Giô-sa-phát hỏi: "Ở đây không có tiên tri nào của Chúa cho chúng ta cầu hỏi Ngài sao?" Một tôi tớ của vua Y-sơ-ra-ên lên tiếng: "Có Ê-li-sê con Sa-phát là môn đệ của Ê-li trước kia."⚓
12Giô-sa-phát nói: "Người ấy sẽ nói lời của Chúa cho chúng ta." Vậy cả ba vua đi đến gặp Ê-li-sê.
13Ê-li-sê nói với vua Y-sơ-ra-ên: "Nhà vua đến đây làm gì? Sao không đi tìm các tiên tri của cha mẹ vua?" Vua Y-sơ-ra-ên đáp: "Không. Vì Chúa có gọi chúng ta đến đây để nạp cho người Mô-áp."
14Ê-li-sê nói: "Tôi thề trước Chúa Toàn năng là Đấng tôi hầu việc, nếu không nể Giô-sa-phát vua Giu-đa, tôi chẳng nhìn vua đâu.
15Bây giờ, xin đem đến đây một nhạc sĩ." Khi nhạc sĩ tấu nhạc, sứ điệp của Chúa đến với Ê-li-sê.
16Ông nói: "Chúa bảo đào thật nhiều hào hố trong thung lũng này.
17Vì Chúa phán: "Người ta sẽ không thấy mưa gió, nhưng cả thung lũng sẽ đầy nước cho người và thú vật uống."
18Việc này đối với Chúa không đáng kể nên Ngài còn làm cho người Mô-áp bại trận nữa.
19Các vua sẽ chiếm hết các thành kiên cố và phồn thịnh nhất của họ, sẽ đốn ngã cây có trái, chận các dòng nước và lấy đá phá hủy những đồng ruộng phì nhiêu."
20Sáng hôm sau, vào giờ dâng tế lễ, nước từ hướng Ê-đôm chảy đến, cho đến khi khắp miền ấy ngập cả nước.
21Khi người Mô-áp nghe tin các vua liên minh kéo quân đánh, liền động viên tất cả những người có thể sử dụng khí giới được, kể cả trẻ con và người lớn tuổi. Họ kéo quân ra trấn biên giới.
22,23Hôm sau, khi mặt trời mọc, quân Mô-áp thức dậy thấy nước phản chiếu ánh dương đỏ rực, tưởng là máu nên bảo nhau. "Chắc các vua ấy đánh giết lẫn nhau rồi. Bây giờ anh em ta chỉ việc đi thu chiến lợi phẩm."
24Nhưng khi quân Mô-áp đến doanh trại Y-sơ-ra-ên, quân Y-sơ-ra-ên xông ra chém giết. Quân Mô-áp bỏ chạy. Y-sơ-ra-ên đuổi theo đến đất địch
25phá tan các thành phố, lấy đá lấp các đồng ruộng phì nhiêu, chận các dòng nước, đốn cây có trái. Cuối cùng, chỉ còn vách thành Kiệt-ha-rê-sết trơ trọi nhưng rồi cũng bị đội quân bắn đá vây quanh triệt hạ.
26Vua Mô-áp thấy không cự địch nổi, mới đem theo bảy trăm kiếm thủ, định chọc thủng phòng tuyến của vua Ê-đôm để thoát thân nhưng không thành công.
27Túng thế, vua Mô-áp bắt thái tử là người sẽ lên ngôi kế vị mình đem lên vách thành tế sống. Quân Y-sơ-ra-ên phải rút về nước vì cơn phẫn nộ của Thượng Đế nổi lên.
3
I^saa^laa^en Nyei Hungh, Yolam
1Ye^ho^saa^fatv zoux Yu^ndaa nyei hungh ziepc betv hnyangx wuov hnyangx, Aa^hapc nyei dorn, Yolam,⚓ faaux weic zoux I^saa^laa^en nyei hungh. Ninh yiem Saa^maa^lie gunv ziepc nyeic hnyangx.
2Ei Ziouv mangc, Yolam zoux waaic sic, mv baac maiv hnangv ninh nyei diex maac zoux nyei, weic zuqc ninh mietc ninh nyei die zoux daaih zaangc ⟨Mbaa^an zienh⟩ nyei la'bieiv-dongc.
3Mv baac ninh corc baamz zuiz hnangv zinh ndaangc Ne^mbatc nyei dorn, Ye^lo^mbo^am, dongh ninh bun I^saa^laa^en Mienh baamz zuiz. Yolam yaac maiv kangv dingh.
E^li^saa Douc Waac Gorngv Mo^apc Oix Zuqc Suei
4Mo^apc nyei hungh, Mesaa, yungz ba'gi yungh. Hnyangx-hnyangx⚓ ninh oix zuqc fungx ziepc waanc dauh ba'gi yungh caux ziepc waanc dauh ba'gi yungh gouv nyei biei mingh bun I^saa^laa^en nyei hungh.
5Mv baac Aa^hapc daic liuz, Mo^apc nyei hungh ngaengc jienv I^saa^laa^en nyei hungh.
6Yolam Hungh ziouc yiem Saa^maa^lie cuotv yaac diuc nzoih I^saa^laa^en nyei baeng.
7Ninh yaac bun fienx mingh mbuox Yu^ndaa nyei hungh, Ye^ho^saa^fatv. Ninh gorngv, “Mo^apc nyei hungh ngaengc jienv yie. Meih caux yie mingh mborqv Mo^apc fai?”
Ye^ho^saa^fatv dau, “Yie oix mingh nyei. Yie hnangv meih nor. Yie nyei baeqc fingx yaac hnangv meih nyei baeqc fingx, yie nyei maaz yaac hnangv meih nyei maaz.”
8Ye^ho^saa^fatv naaic, “Yie mbuo oix zuqc yangh haaix diuc jauv mingh mborqv?”
Yolam dau, “Yangh E^ndom nyei deic-bung-huaang wuov diuh jauv mingh.”
9I^saa^laa^en nyei hungh caux Yu^ndaa nyei hungh caux E^ndom nyei hungh ziouc cuotv jauv. Ninh mbuo huing mingh siec hnoi nyei jauv, ziouc lorz maiv duqv wuom bun baeng-guanh caux saeng-kuv hopv.
10I^saa^laa^en nyei hungh gorngv, “Zuqc kouv aav loh! Ziouv bun yie mbuo buo dauh hungh gapv zunv weic zorqv yie mbuo jiu bun yiem Mo^apc Mienh nyei buoz-ndiev fai?”
11Mv baac Ye^ho^saa^fatv gorngv, “Yiem naaiv maiv maaih Ziouv nyei douc waac mienh weic bun mbuo haih bangc ninh naaic Ziouv fai?”
I^saa^laa^en hungh nyei yietc dauh baeng-bieiv dau, “Saafatv nyei dorn, E^li^saa, yiem naaiv. Zinh ndaangc ninh fu-sux E^li^yaa.”⚓
12Ye^ho^saa^fatv gorngv, “Ninh za'gengh douc Ziouv nyei waac.” I^saa^laa^en nyei hungh caux Ye^ho^saa^fatv caux E^ndom nyei hungh ziouc mingh lorz E^li^saa.
13E^li^saa gorngv mbuox I^saa^laa^en nyei hungh, “Yie caux meih maaih haaix nyungc guen zuqc? Mingh lorz meih nyei die caux meih nyei maa nyei douc waac mienh maah!”
I^saa^laa^en nyei hungh diex dau, “Maiv duqv, weic zuqc se Ziouv heuc yie mbuo buo dauh hungh diex gapv zunv oix zorqv yie mbuo jiu bun yiem Mo^apc Mienh nyei buoz-ndiev.”
14E^li^saa gorngv, “Yie ziangv jienv ziangh jienv nyei Ziouv, Nernh Jiex nyei Tin-Hungh, dongh yie fu-sux wuov dauh laengz, se gorngv yie maiv taaih caux meih yiem naaiv dauh Yu^ndaa nyei hungh, Ye^ho^saa^fatv nor, yie zungv maiv mangc meih yaac maiv gunv meih aqv.
15Mv baac ih zanc dorh dauh patv daanh baah nyei mienh daaih yie naaiv.”
Patv daanh baah nyei mienh patv wuov zanc, Ziouv nyei qaqv⚓ njiec daaih yiem E^li^saa.
16Ninh ziouc gorngv, “Ziouv hnangv naaiv nor gorngv, ‘Oix zuqc wetv zuonx buangv naaiv norm horngz.’
17Weic zuqc Ziouv hnangv naaiv nor gorngv, ‘Meih mbuo maiv duqv buatc nziaaux fai mbiungc mv baac naaiv norm horngz oix maaih wuom buangv nzengc. Meih mbuo caux meih mbuo nyei ngongh guanh, saeng-kuv guanh, ziouc duqv hopv.’
18Ei Ziouv mangc, naaiv se faix-fiuv sic. Ninh yaac oix zorqv Mo^apc Mienh jiu bun yiem meih mbuo nyei buoz-ndiev.
19Meih mbuo oix mborqv baaic norm-norm maaih zingh laatc wuonv nyei zingh caux hlo jiex nyei norm-norm mungv. Meih mbuo zungv duqv goix ninh mbuo diuh diuh longx nyei ndiangx, yaac zotv jienv yietc zungv wuom-zingv, aengx longc la'bieiv zoux waaic ninh mbuo nyei yietc zungv gauh longx jiex nyei lingh deic.”
20Da'nyeic ndorm, leih maiv go fongc horc ziec nyei ziangh hoc, maaih wuom yiem E^ndom Deic liouc jienv daaih buangv wuov deix dorngx.
21Mo^apc nyei zuangx mienh haiz gorngv naaiv deix hungh diex daaih caux ninh mbuo mborqv jaax, da'faanh haih dorh duqv mborqv jaax nyei wuoqc ginc nyei dauh dauh m'jangc dorn, maiv gunv gox lunx, diuc nzoih daaih, mingh zuov jienv ninh mbuo nyei gapv-jaaix.
22Lungh ndorm ninh mbuo jiez sin nziouv nyei buatc mba'hnoi ziux wuom. Mo^apc Mienh mangc mingh buatc wuom siqv hnangv nziaamv nor.
23Ninh mbuo gorngv, “Ov! Naaiv nziaamv aav loh! Ndongc haaix zungv wuov deix hungh diex daix jaax aqv. Mo^apc Mienh aah! Mbuo mingh caangv ninh mbuo nyei ga'naaiv aqv.”
24Mv baac Mo^apc Mienh mingh taux I^saa^laa^en nyei ciangv, I^saa^laa^en Mienh cuotv daaih mborqv ninh mbuo taux ninh mbuo biaux. I^saa^laa^en Mienh zunc jienv mingh bieqc ninh mbuo nyei deic-bung daix Mo^apc Mienh.
25Ninh mbuo baaic waaic Mo^apc Mienh nyei zingh. Gorqv-mienh zorqv la'bieiv zoi bieqc nzong-nzong longx nyei lingh deic taux naaiv deix lingh deic kungx la'bieiv buangv nzengc. Ninh mbuo yaac zotv ndipc norm-norm wuom-zingv yaac goix yietc zungv longx nyei ndiangx. Kungx zengc Kin Haa^le^setv corc maaih la'bieiv zingh laatc hnangv. Longc ndopv-hlaang⚓ bungx la'bieiv nyei baeng ziouc weih gormx mborqv wuov norm zingh.
26Mo^apc nyei hungh buatc ninh mborqv maiv hingh win-wangv, ninh ziouc dorh cietv baeqv dauh longc nzuqc ndaauv nyei baeng, oix betv cuotv taux E^ndom hungh wuov mv baac ninh mbuo maiv haih.
27Ninh ziouc zorqv ninh nyei dorn-hlo, dongh horpc zuqc nzipc jienv ninh zoux hungh wuov dauh, yiem zingh laatc gu'nguaaic fongc horc buov ziec. I^saa^laa^en Mienh za'gengh! gamh nziex haic.⚓ Ninh mbuo ziouc tuix cuotv zingh aengx nzuonx ninh mbuo ganh nyei deic-bung.