20
1Ia tơpai ngă kơ mơnuih mơnam djik djak laih anŭn ia lăk ngă kơ mơnuih mơnam ƀrưh mơhiăh;
hlơi pô măt hăng ia anŭn, jing mlŭk biă mă yơh.
2Tơlơi pơtao hil hrup hăng tơlơi sa drơi rơmung dŭl pơgrao pơhuĭ,
sĭt hlơi pô čuih kơ ñu hil ba rai tơlơi djai kơ ñu pô yơh.
3Rĭm mơnuih mlŭk jing tañ kiăng kơ brŏk ƀuăh
samơ̆ tơlơi kiăng pơpĕ đuaĭ hĭ mơ̆ng tơlơi pơrơjăh, jing sa tơlơi pơpŭ pơyom.
4Mơnuih alah ƀu jai pơjĕh djơ̆ amăng bơyan ôh;
tui anŭn amăng bơyan hơpuă ñu hơduah ƀu hơmâo gơnam ƀơ̆ng hơget gĕt ôh.
5Hơdră kơñăm amăng pran jua mơnuih hrup hăng ia dơmŭn dơlăm,
samơ̆ mơnuih thâo hluh dưi tuăh tơbiă hĭ hơdră anŭn yơh.
6Hơmâo lu mơnuih laĭ arăng dưi đaŏ kơnang kơ ƀing gơñu,
samơ̆ kiăng kơ hơduah ƀuh mơnuih tŏng ten jing tơnap biă mă!
7Tơdang sa čô mơnuih jing tơpă hơnơ̆ng laih anŭn rơbat nao hăng kơnuih tơpă sĭt,
mơyŭn mơak yơh kơ ƀing ană bă ñu tơdơi kơ ñu.
8Tơdang pơtao dŏ ƀơi grê pơtao ñu kiăng phat kơđi,
hăng mơta ñu yơh ñu pơkăh pơpha abih bang tơlơi sat ƀai laih anŭn tơlơi tơpă hơnơ̆ng.
9Ƀu hơmâo hlơi pô dưi laĭ tui anai ôh, “Kâo hơmâo pơrơgoh laih pran jua kâo jơngeh agaih,
sĭt kâo jing rơgoh laih anŭn ƀu hơmâo tơlơi soh ôh.”
10Hlơi pô yua gơnam pơkơtraŏ phara ƀôdah gơnam pơkă phara hăng tơlơi hơnơ̆ng pơkă,
Yahweh hơƀak drak kơ pô yua gơnam anŭn yơh.
11Tơdah tơlơi hơdip hơdơ̆ng sa čô čơđai jing rơgoh agaih laih anŭn djơ̆ tơpă
arăng dưi thâo krăn mơ̆ng khul bruă mơnuă ñu ngă yơh;
jai ƀai yơh arăng dưi thâo krăn tơlơi hơdip mơnuih pơprŏng.
12Khul tơngia pioh kơ hơmư̆ laih anŭn khul mơta pioh kơ ƀuh,
Yahweh yơh hơmâo pơjing rai abih dua khul anŭn kơ mơnuih mơnam ta.
13Anăm khăp kơ tơlơi pĭt lu ôh, huĭdah ih jing hĭ ƀun rin;
dŏ mơdưh bĕ, tui anŭn ih či hơmâo gơnam ƀơ̆ng bă blai yơh.
14Mơnuih blơi laĭ kơ mơnuih sĭ mơnia tui anai, “Ƀu hiam ôh! Ƀu hiam ôh!”
giŏng anŭn ñu tơbiă nao pơư pơang kơ tơlơi ñu blơi amuñ.
15Tơdah tơƀông bah pơhiăp tơlơi thâo pơmĭn, tơlơi anŭn jing hrup hăng gơnam pơhrôp yom biă mă yơh,
jing yom hloh kơ mah laih anŭn khul boh pơtâo yom lu bă blai.
16Tơdah sa čô pơkơjăp kơ mơnuih tuai, mă djă̱ lui bĕ ao jao ñu,
sĭt ih khŏm djă̱ kơ̆ng lui bĕ ao anŭn huĭdah pô tuai anŭn ƀu kla ôh.
17Gơnam ƀơ̆ng mơnuih mă yua mơ̆ng tơlơi plŏm ƀlŏr jing jơma̱n yơh kơ ñu,
samơ̆ hơnăl tuč gơnam anŭn jing kar hăng čuah amăng amăng bah ñu.
18Yom pơphan yơh kiăng kơ hơduah tơlơi djru pơmĭn hiam hlâo kơ pơkra khul hơdră;
tơdang ih prap pre blah ngă, brơi hơmâo bĕ tơlơi kơčrâo brơi rơgơi.
19Mơnuih pơhiăp rơkŭt pơblư̆ hĭ tơlơi kơjăp hơđơ̆ng pran jua arăng;
tui anŭn pơpĕ đuaĭ hĭ bĕ mơ̆ng mơnuih pơhiăp lu đơi.
20Tơdah hlơi pô hơtŏm păh kơ amĭ ama ñu,
tơlơi hơdip ñu či đŭt hĭ mơtam kar hăng apui kơđen thăm hĭ amăng kơnăm mơmŏt yơh.
21Sa kŏng ngăn sa čô ană dưi hơmâo tañ ƀơi čơdơ̆ng phŭn tơdang ñu aka thâo pơmĭn ôh,
truh pơ hơnăl tuč kŏng ngăn anŭn ƀu či jing gơnam bơni hiam ôh.
22Anăm pơhiăp ôh kơ arăng tui anai, “Kâo či ngă glaĭ kơ ih yuakơ tơlơi soh ih yơh!”
Đaŏ kơnang bĕ kơ Yahweh, tui anŭn Ñu yơh či pơtơpă brơi tơlơi anŭn.
23Yahweh hơƀak drak kơ hlơi pô yua gơnam pơkơtraŏ ƀu djơ̆ hơnơ̆ng,
sĭt Ñu pơrơmut kơ hlơi pô yua gai pơkă ƀu tơpă yơh.
24Yahweh yơh kơčrâo brơi khul yak ƀing ta nao.
Tui anŭn, hlơi pô dưi thâo hluh hiư̆m tơlơi hơdip ñu pô či jing lĕ?
25Tơdah sa čô ječ ameč ƀuăn pơyơr dram gơnam hơget kơ Yahweh, tơlơi pơyơr anŭn jing hĭ sa čơđo̱ng ƀač kơ ñu pô yơh
yuakơ ñu ƀu kơsem pơmĭn ôh hlâo kơ ñu ƀuăn rơ̆ng.
26Pơtao rơgơi juă ƀơi gah ngŏ ƀing mơnuih sat ƀai,
giŏng anŭn ñu tơpơi pơagaih hĭ ƀing mơnuih sat ƀai anŭn kiăng kơ pơkăh pơpha hĭ mơ̆ng ƀing mơnuih tơpă hơnơ̆ng yơh.
27Pran jua tơpă mơnuih mơnam jing kar hăng apui kơđen mơ̆ng Yahweh,
ñu jing apui kiăng kơsem hluh khul anih hơgŏm ană mơnuih yơh.
28Yua mơ̆ng tơlơi khăp pap laih anŭn tơlơi tŏng ten ñu pô yơh pơtao dưi dŏ rơnŭk rơnua,
sĭt mơ̆ng tơlơi khăp pap ñu kơ ƀing ană plei yơh tơlơi git gai wai lăng ñu dưi dŏ kơjăp.
29Arăng pơpŭ pơyom kơ ƀing hlak ai yuakơ tơlơi kơtang gơñu,
samơ̆ pơpŭ pơyom hloh yơh kơ mơnuih tha yuakơ ƀŭk kô̱̆ gơñu jing gru kơnăl kơ tơlơi rơgơi gơñu.
30Khul tơlơi taih ama̱ng pơrơka mơnuih yơh pơrơgoh hĭ ñu mơ̆ng tơlơi sat ƀai,
sĭt khul tơlơi taih čŏm yơh mŭt hlŭp pơagaih hĭ anih hơgŏm pran jua ñu.
20
1Rượu nho là kẻ nhạo báng, rượu mạnh là kẻ cãi lộn;
Người nào bị nó quyến rũ không phải người khôn.
2Cơn thịnh nộ của vua như sư tử rống;
Kẻ nào chọc giận vua ắt phạm đến mạng sống mình.
3Tránh tranh cãi là vinh dự cho con người,
Còn kẻ ngu dại hay cãi cọ.
4Kẻ lười biếng không cày cấy lúc mùa đông,
Nên vào mùa gặt người tìm kiếm nhưng chẳng thấy gì.
5Ý định trong lòng người như nước sâu,
Nhưng người sáng suốt sẽ múc lấy.
6Nhiều người tuyên bố rằng mình trung thành,
Nhưng ai tìm được một người trung tín?
7Người công chính sống trong thành thực;
Con cái đến sau họ sẽ được phước.
8Vua ngồi trên ngai đoán xét,
Người lấy mắt sàng sảy mọi điều ác.
9Ai có thể nói ta đã luyện sạch lòng ta;
Ta trong sạch khỏi tội lỗi?
10Cân nhẹ, đo thiếu,
Cả hai đều gớm ghiếc đối với CHÚA.
11Ngay cả trẻ con cũng được bày tỏ qua hành động;
Trong sự cư xử của chúng, trong sạch hay ngay thẳng.
12Tai để nghe, mắt để thấy;
CHÚA tạo nên cả hai.
13Chớ yêu thích ngủ nghê e rằng con sẽ nghèo khổ;
Hãy mở mắt ra thì con sẽ đầy đủ cơm gạo.⚓
14Khách mua hàng chê “xấu! xấu!”
Nhưng khi đi khỏi đó thì lại khen.
15Có vàng và nhiều ngọc quý,
Nhưng môi miệng có tri thức là châu ngọc quý giá.
16Hãy lấy áo nó vì nó bảo lãnh cho người xa lạ;
Hãy giữ nó làm bảo đảm vì nó bảo lãnh cho người đàn bà xa lạ.⚓
17Bánh gian dối lấy làm ngọt ngào,
Nhưng cuối cùng miệng nó sẽ đầy sạn.
18Kế hoạch thành tựu nhờ cố vấn;
Tham chiến phải được hướng dẫn khôn ngoan.
19Kẻ ngồi lê đôi mách hay tiết lộ bí mật,
Vậy chớ giao du với kẻ hở môi.
20Kẻ nào rủa sả cha mẹ;
Ngọn đèn nó sẽ tắt trong tối tăm mù mịt.
21Sản nghiệp nhận được vội vàng lúc đầu,
Về sau sẽ không được chúc phước.
22Chớ nói rằng: Ta sẽ báo trả điều ác,
Hãy chờ đợi CHÚA, Ngài sẽ giải cứu con.
23Trái cân nhẹ là điều ghê tởm đối với CHÚA;
Cây cân gian trá là điều không đẹp lòng Ngài.
24Những bước đường của một người đến từ CHÚA;
Vậy thì làm sao một người hiểu được đường lối của mình?
25Ấy là một cái bẫy cho người nào cung hiến điều gì cách vội vã,
Rồi sau khi thề nguyện mới suy nghĩ lại.
26Một vua khôn ngoan sàng lọc kẻ gian ác,
Và cho bánh xe đập lúa cán trên chúng.
27Tâm linh trong con người là ngọn đèn của CHÚA,
Nó xem xét mọi nơi sâu kín nhất trong lòng.
28Tình yêu thương và trung tín gìn giữ một vị vua;
Ngôi vua được bền vững nhờ tình yêu thương.
29Sự vinh quang của tuổi trẻ là sức lực,
Và vinh hiển của người già là tóc bạc.
30Những lằn roi làm đau đớn sẽ tẩy sạch điều ác;
Đòn vọt làm sạch nơi sâu kín nhất trong lòng.