14

A-ma-xia

¹Năm thứ hai đời Giô-ách, con Giô-a-cha, vua Y-sơ-ra-ên, A-ma-xia con Giô-ách lên ngôi làm vua Giu-đa, ²lúc hai mươi lăm tuổi và cai trị hai mươi chín năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ vua là bà Giê-hoa-đan, quê ở Giê ru-sa-lem. ³A-ma-xia làm điều phải trước mặt Chúa Hằng Hữu nhưng không sánh bằng Đa-vít, tổ tiên vua. Vua noi gương phụ vương là Giô-ách. ⁴Tuy nhiên vua vẫn không phá hủy các miếu thờ trên đồi, nên dân chúng vẫn còn cúng tế, đốt nhang tại những nơi ấy,
⁵Khi đã bình định lãnh thổ và củng cố thế lực, A-ma-xia đem xử tử những người đã ám sát cha mình; ⁶nhưng vua không giết con của những người ấy, đúng theo lệnh của Chúa được chép trong sách luật Mai-sen: "Cha sẽ không bị xử tử vì con có tội, và con cũng không bị xử tử vì cha, nhưng mỗi người chỉ bị xử tử vì tội của mình."
⁷Trong một trận chiến tại thung lũng Muối, A-ma-xia giết mười ngàn quân Ê-đôm và chiếm Sê-la, đổi tên thành là Giốc-then và tên này đến nay vẫn còn.
⁸Sau đấy, A-ma-xia sai sứ đến với Giô-ách (con của Giô-a-cha, cháu Giê-hu) vua Y-sơ-ra-ên thách thức: "Chúng ta thử giao chiến với nhau xem sao. ⁹“Giô-ách sai sứ trả lời: "Tại Li-ban, có một cây gai nhắn lời vói cây bách hương: Gả con gái anh cho con trai tôi đi!' Nhưng có thú rừng đi qua dẫm nát cây gai. ¹⁰Ngươi đánh bại Ê-đôm rồi sinh lòng kiêu căng. Sao không chịu ở nhà, mãn nguyện với chiến công ấy, lại còn muốn gây họa cho mình và cả nước Giu-đa để cùng nhau suy sụp?"
¹¹Nhưng A-ma-xia không chịu nghe lời nên Giô-ách kéo quân lên, giao chiến và đánh bại quân A-ma-xia ở Bết-sê-mết, thuộc đất Giu-đa. ¹²Quân lính Giu-đa bỏ chạy về nhà. ¹³A-ma-xia bị bắt. Quân Y-sơ-ra-ên tiến đến Giê-ru-sa-lem, phá đổ một đoạn tường thành dài khoảng hai trăm mét, từ cửa Ép-ra-im đến cửa Góc. ¹⁴Giô-ách lấy hết vàng bạc, vật dụng trong Đền thờ, trong cung vua, bắt nhiều người làm con tin rồi trở về Sa-ma-ri.
¹⁵Các công việc khác của Giô-ách, thế lực của vua, các trận chiến với A-ma-xia đều được chép trong sách lịch sử của các vua Y-sơ-ra-ên. ¹⁶Giô-ách an giấc với tổ tiên, được chôn tại Sa-ma-ri cùng các vua Y-sơ-ra-ên. Giê-rô-bô-am con Giô-ách lên kế vị.
¹⁷Sau khi Giô-ách mất, A-ma-xia vua Giu-đa còn sống mười lăm năm nữa. ¹⁸Các công việc khác của A-ma-xia đều được chép trong sách lịch sử các vua Giu-đa. ¹⁹Tại Giê-ru-sa-lem có âm mưu phản loạn nên A-ma-xia bỏ chạy đi La-ki. Người ta đuổi theo đến La-ki, giết A-ma-xia tại đó. ²⁰Xác vua được đặt lên lưng ngựa chở về Giê-ru-sa-lem và được chôn tại thành Đa-vít cùng với tổ tiên. ²¹Nhân dân Giu-đa tôn A-xa-ria lên làm vua thế cho A-ma-xia, cha vua. Lúc ấy A-xa-ria được mười sáu tuổi. ²²Sau khi vua cha an giấc với tổ tiên, A-xa-ria xây thành Ê-lát và khôi phục chủ quyền thành này về cho nước Giu-đa.
²³Vào năm thứ mười lăm đời A-ma-xia (con Giô-ách) vua Giu-đa, Giê-rô-bô-am con Giô-ách lên làm vua Y-sơ-ra-ên và cai trị bốn mươi mốt năm tại Sa-ma-ri. ²⁴Vua làm điều ác trước mặt Chúa, không chịu từ bỏ tội lỗi của Giê-rô-bô-am (con Nê-bát), lôi kéo Y-sơ-ra-ên phạm tội theo. ²⁵Giê-rô-bô-am khôi phục bờ cỏi Y-sơ-ra-ên từ Ha-mát đến Biển Chết, đúng như lời Chúa Hằng Hữu, Thượng Đế của Y-sơ-ra-ên đã dùng tôi tớ Ngài là tiên tri Giô-na, con trai A-mi-tai, người Gát-hê-phe loan báo trước. ^26,27Chúa thấy cảnh Y-sơ-ra-ên bị hoạn nạn cay đắng, chẳng còn ai giúp đỡ, nên Ngài dùng Giê-rô-bô-am, con trai Giô-ách giải cứu họ và Chúa không hề có ý định xóa tên Y-sơ-ra-ên trên đất.
²⁸Các công việc khác của Giê-rô-bô-am, thế lực người, các trận chiến, công cuộc khôi phục chủ quyền Đa-mách và Ha-mát (trước kia bị Giu-đa chiếm) đều được chép trong sách lịch-sử các vua Y-sơ-ra-ên. ²⁹Giê-rô-bô-am an giấc với tổ tiên, được chôn cùng các vua Y-sơ-ra-ên. Xa-cha-ri con vua lên ngôi kế vị.

14

A-ma-xia Trị Vì Giu-đa

¹Vào năm thứ hai triều vua Giê-hô-ách, con trai Giô-a-cha của Y-sơ-ra-ên, thì A-ma-xia, con trai Giô-ách, vua Giu-đa, lên ngôi làm vua. ²Vua được hai mươi lăm tuổi khi bắt đầu trị vì và vua trị vì hai mươi chín năm tại Giê-ru-sa-lem. Thân mẫu của vua là bà Giê-hoa-đan, người Giê-ru-sa-lem. ³Vua làm điều ngay lành trước mặt CHÚA, nhưng không được như Đa-vít, tổ phụ vua, mà vua chỉ làm như những điều Giô-ách, cha vua, đã làm. ⁴Các tế đàn trên những nơi cao vẫn chưa được dẹp bỏ. Dân chúng vẫn còn đến dâng sinh tế và dâng hương trên những tế đàn ấy.
⁵Khi thấy vương quyền đã được nắm vững trong tay, vua cho xử tử những bầy tôi đã sát hại vua cha. ⁶Nhưng vua không giết con cái của những kẻ sát nhân ấy, theo như đã chép trong sách Kinh Luật của Môi-se, trong đó CHÚA đã truyền rằng: “Người ta sẽ không giết cha mẹ vì tội của con cái, và cũng không giết con cái vì tội của cha mẹ; nhưng ai nấy đều sẽ bị giết vì tội của chính mình.”⚓
⁷Vua đã đánh hạ mười ngàn người Ê-đôm trong Thung Lũng Muối và đánh chiếm Sê-la, rồi đặt tên cho thành đó là Giốc-then, và người ta vẫn còn gọi như thế cho đến ngày nay.
⁸Bấy giờ A-ma-xia sai sứ giả đến nói với Giê-hô-ách, con trai Giô-a-cha, cháu của Giê-hu, đang làm vua của Y-sơ-ra-ên rằng: “Hãy đến, để chúng ta đối mặt đọ sức với nhau.”
⁹Vua Giê-hô-ách của Y-sơ-ra-ên sai sứ giả trả lời A-ma-xia vua Giu-đa rằng: “Một bụi gai ở Li-ban có gởi lời đến nói với cây bá hương của Li-ban như vầy: ‘Hãy gả con gái ngươi làm vợ cho con trai ta.’ Nhưng có một con thú rừng ở Li-ban đi ngang qua và đạp nát bụi gai đó. ¹⁰Vua quả đã đánh bại dân Ê-đôm, nên bây giờ lòng vua sinh ra kiêu ngạo. Hãy ở nhà mà vênh vang với chiến thắng của mình. Tại sao vua lại muốn khiêu khích cho tai họa giáng xuống trên mình, trên vua và trên cả dân Giu-đa đi với vua?”
¹¹Nhưng A-ma-xia chẳng khứng nghe. Vậy, vua Giê-hô-ách của Y-sơ-ra-ên đi lên. Vua và vua A-ma-xia đối diện với nhau trong trận chiến tại Bết Sê-mết, trong đất Giu-đa. ¹²Quân Giu-đa bị quân Y-sơ-ra-ên đánh bại. Mọi người đều bỏ trốn, chạy về nhà mình. ¹³Vua Giê-hô-ách bắt sống A-ma-xia, con trai Giô-ách, cháu A-cha-xia, vua Giu-đa tại Bết Sê-mết, rồi kéo quân đến Giê-ru-sa-lem, phá dỡ tường thành Giê-ru-sa-lem từ cổng Ép-ra-im cho đến cổng Góc, tạo một khoảng trống dài hai trăm thước.⚓ ¹⁴Vua chiếm đoạt tất cả vàng bạc, tất cả những vật dụng để trong đền thờ CHÚA và trong các kho tàng của hoàng cung. Vua cũng bắt theo một số người làm con tin, rồi rút về lại Sa-ma-ri.
¹⁵Những việc khác mà Giê-hô-ách đã làm, chiến công của vua, và thể nào vua đã đánh bại vua A-ma-xia của Giu-đa, há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua Y-sơ-ra-ên sao? ¹⁶Giê-hô-ách an giấc với các tổ phụ mình và được chôn tại Sa-ma-ri, cùng chỗ với các vua của Y-sơ-ra-ên. Rồi con trai của vua là Giê-rô-bô-am lên ngôi kế vị.
¹⁷Còn vua A-ma-xia, con trai Giô-ách của Giu-đa sống thêm mười lăm năm nữa, sau khi vua Giê-hô-ách, con của Giô-a-cha, vua Y-sơ-ra-ên băng hà. ¹⁸Tất cả những việc khác của A-ma-xia há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua Giu-đa sao?
¹⁹Ở Giê-ru-sa-lem người ta lập một âm mưu chống lại vua A-ma-xia. Vua phải bỏ trốn đến La-chi. Nhưng họ đuổi theo vua đến tận La-chi và hạ sát vua tại đó. ²⁰Đoạn họ để xác vua trên lưng ngựa và chở về Giê-ru-sa-lem. Họ chôn vua tại Giê-ru-sa-lem với các tổ phụ vua trong thành Đa-vít.
²¹Toàn dân Giu-đa lập A-xa-ria,⚓ mười sáu tuổi, lên ngôi làm vua kế vị cho cha là A-ma-xia. ²²Sau khi vua A-ma-xia an giấc với các tổ phụ mình, vua A-xa-ria xây lại thành Ê-lát và thâu hồi nó lại dưới chủ quyền của Giu-đa.

Giê-rô-bô-am II Trị Vì Y-sơ-ra-ên

²³Vào năm thứ mười lăm triều vua A-ma-xia, con trai Giô-ách, vua Giu-đa, thì Giê-rô-bô-am, con trai Giê-hô-ách của Y-sơ-ra-ên lên ngôi làm vua tại Sa-ma-ri. Vua trị vì bốn mươi mốt năm. ²⁴Vua làm điều tội lỗi trước mặt CHÚA. Vua không từ bỏ các tội lỗi của Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát, là những tội lỗi mà vua ấy đã gây cho Y-sơ-ra-ên phạm tội. ²⁵Vua lập lại biên thùy cho Y-sơ-ra-ên, từ ải Ha-mát cho đến bờ biển Ả-rập, theo như lời của CHÚA, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, đã phán bởi tôi tớ Ngài là tiên tri Giô-na, con trai A-mi-tai, người ở Gát Hê-phê.
²⁶Vì CHÚA đã thấy nỗi hoạn nạn mà Y-sơ-ra-ên phải chịu thật cay đắng; chẳng có một ai, dù là nô lệ hay tự do, để giúp đỡ Y-sơ-ra-ên cả. ²⁷Vì Chúa nói rằng Ngài sẽ không xóa tên họ dưới trời, nên Ngài đã dùng tay của Giê-rô-bô-am, con trai Giê-hô-ách, để giải cứu họ.
²⁸Tất cả những việc khác của Giê-rô-bô-am, tất cả những việc vua làm, quyền lực của vua, thể nào vua đã chiến đấu, thể nào vua đã thâu hồi Đa-mách và Ha-mát, vốn thuộc Giu-đa,⚓ trở lại dưới chủ quyền của Y-sơ-ra-ên, há không được chép trong sách Sử Ký của Các Vua Y-sơ-ra-ên sao? ²⁹Giê-rô-bô-am an giấc với các tổ phụ mình, là các vua Y-sơ-ra-ên. Xa-cha-ri, con trai vua, lên ngôi kế vị.