25

Tej paj lug uas Xalaumoo hais ntxiv

1Ntawm no yog Xalaumoo tej paj lug uas Yuda tus vajntxwv Hexekhiya cov tub teg tub taws sau cia.

  2Qhov uas Vajtswv muaj koob meej
   yog qhov uas nws npog ntau yam cia,
  tiamsis qhov uas tej vajntxwv tau koob meej
   yog qhov uas lawv tshawb tau
   ntau yam tshwm los.
  3Lub ntuj nyob siab li cas
   thiab lub ntiajteb nyob tob li cas,
  kuj tshawb tsis tau tej vajntxwv lub siab tag
   ib yam li ntawd.
  4Cia li muab tej quav nyiaj nchuav
   kom tawm mus,
  mas thiaj tau cov tseem nyiaj
   rau tus Kws ua tais.
  5Cia li muab cov neeg limhiam raws tawm
   ntawm tus vajntxwv xubntiag mus,
  nws lub zwm txwv thiaj yuav nyob
   ncaj ncees mus li.
  6Tsis txhob mus sawv tsab ua loj
   rau ntawm vajntxwv xubntiag
  thiab tsis txhob mus sawv
   ntawm cov uas ua hlob lub chaw,
  7Qhov uas luag hais tias,
   “Nce los rau ntawm no,”
  zoo dua li raug muab raws nqes
   rau lub rooj qes tab meeg cov thawj.

  Yam uas koj pom
  8tsis txhob maj mus ua timkhawv
   rau hauv tsev tu plaub
  tsam muaj dua lwm tus
   ua rau koj poob ntsej muag
   mas thaum kawg koj yuav ua li cas?
  9Cia li nrog tus uas muaj plaub rau koj
   hais kom hum,
   tsis txhob nthuav nws lub qe rau lwm tus,
  10tsam lwm tus tau hnov ces koj raug txaj muag
   thiab luag yuav xyav
   koj lub moo tsis zoo mus li.
  11Hais tej lus zoo
   rau lub sijhawm uas cheem tsum hais,
  mas zoo yam nkaus li lub txiv duaj kub
   uas nyob hauv lub tais nyiaj.
  12Tus uas txawj ntse
   ntuas tus uas tig ntsej mloog
   mas zoo yam nkaus li nplhaib kub saw kub.
  13Daus xib daus npu laj ntxiag
   rau lub caij sau qoob li cas,
  mas tus tub tshaj xo uas ncaj
   zoo li ntawd rau cov uas txib nws mus,
   nws ua rau cov uas txib nws mus kaj siab.
  14Tus uas khav hais tias nws yuav pub
   yam ub yam no tiamsis kuj tsis pub,
  mas zoo yam nkaus li
   tej huab cua uas tsis muaj nag.
  15Qhov uas ua siab ntev
   yuav haub tau nom tswv,
  thiab tus nplaig uas hais lus mos lus muag
   yuav txo tau lub siab tawv.
  16Yog koj pom zib ntab
   cia li noj kom txaus nkaus xwb,
   tsam koj tsau dhau ces ntuav.
  17Koj txhais kotaw uas mus cov zos
   hauv luag tej tsev mas tsawg mus ib ntswv,
   tsam ces luag dhuav thiab ntxub koj.
  18Tus uas ua cuav timkhawv tom kwvtij zej zog
   kuj zoo yam nkaus li tus qws
   lossis rab ntaj lossis rab xub uas ntse.
  19Qhov uas tso siab rau ib tug uas tsis ncaj
   thaum uas koj raug txom nyem,
  kuj zoo yam nkaus li tus hniav uas mob
   thiab txhais kotaw uas ceg tawv.
  20Tus uas hu nkauj rau tus uas lwj siab mloog
   mas zoo yam nkaus li tus uas
   hle nws cev tsoos tsho rau hnub uas no,
  thiab zoo yam nkaus li
   muab kua qaub hliv rau lub kiav txhab.
  21Yog koj tus yeeb ncuab tshaib plab
   ces muab mov rau nws noj,
   yog nws nqhis dej cia li muab rau nws haus,
  22rau qhov koj yuav rauv ib cub thee cig plaws
   rau saum nws taubhau,
   mas Yawmsaub yuav muab nqe zog rau koj.
  23Cua ntsawj sab ped tuaj coj nag los li cas,
   tus nplaig uas taug xaiv
   kuj coj lub ntsej muag chim los ib yam li ntawd.
  24Nyob saum ru tsev zoo dua li
   nrog tus pojniam tsawm taus nyob hauv tsev.
  25Tej xov zoo uas tuaj tebchaws deb tuaj
   kuj zoo yam nkaus li
   khob dej txiag rau tus uas nqhis.
  26Tus ncaj ncees uas swb tug neeg limhiam
   zoo yam nkaus li lub hauv dej muaj av
   lossis lub qhov dej qias.
  27Qhov uas noj zib ntab ntau kuj tsis zoo,
   yog li ntawd yuav tsis txhob hais
   tej lus qhuas ntau dhau.
  28Tus uas tswj tsis tau nws lub siab,
   kuj yam nkaus li lub nroog uas pob tag
   tsis muaj ntsa loog.

25

1Sau đây là những châm ngôn của Sa-lô-môn do triều thần của Ê-xê-chia sưu tầm và sao chép.
2,3Giữ kín điều gì là quyền Thượng Đế,
Tìm tòi, khám phá là quyền hoàng đế,
Ta chẳng biết trời cao, biển sâu đến đâu,
Cũng chẳng dò thấu được lòng vua thế nào.
4,5Khi khử sạch cáu cặn khỏi bạc,
Con có vật liệu để chế tạo vật quý.
Khi trừ diệt phường tham nhũng khỏi chính quyền,
Ngôi nước nhà vua sẽ vững mạnh, nhờ công lý.
6,7Trước mặt vua, con chớ phô trương,
Cũng đừng tranh chỗ của hàng bá vương,
Thà ngồi thấp, rồi được nhấc lên cao,
Còn hơn bị hạ trước bao nhiêu người.
8-10Đừng hấp tấp kiện thưa ai cả,
Vì biết đâu con phải bị thua,
Danh dự tổn thương con sẽ làm gì?
Tốt hơn cả là hai bên ngồi đối chất,
Nhưng đừng tiết lộ chi cho người khác,
Kẻo đối phương nghe được lên án con nói xấu,
Và con không thể rút lại được lời mình.
11Lời bàn đúng lúc
Chẳng khác gì trái táo vàng trên đĩa bạc.
12Nghe lời chỉ trích của người khôn ngoan
Là giá trị hơn đeo nữ trang bằng vàng.
13Một sứ giả trung tín
Làm thỏa dạ chủ mình
Như tuyết mát lạnh giữa mùa gặt,
Với nắng hè gay gắt.
14Nếu hứa cho, nhưng chẳng giữ lời,
Như có mây, có gió, rồi lại chẳng mưa.
15Lòng kiên nhẫn thắng hơn cường lực,
Lưỡi dịu dàng bẻ gãy cả xương.
16,17Đừng ăn nhiều mật quá,
No chán, con phải nôn ra;
Chớ đến nhà bạn thường quá,
Nhàm mặt, bạn sẽ chán ghét con.
18Lời chứng gian vô cùng hiểm nguy,
Hại người chẳng khác gươm, tên, trái chùy.
19Đặt lòng tin vào một người không đáng tin cậy,
Chẳng khác gì nhai với răng long, chạy với chân gãy.
20Hát xướng trước người đang âu sầu buồn bã,
Cũng như lột áo người ngày đông tháng giá,
Như đổ giấm vào vết thương.
21,22Đói cho ăn, khát cho uống,
Săn sóc kẻ thù, cảm hóa lòng họ,
Con sẽ được Thượng Đế thưởng cho.
23Gió bấc đem mưa,
Nói hành sinh giận.
24Thà ở nơi góc mái nhà,
Còn hơn ở chung nhà với đàn bà hay sinh sự.
25Được tin lành từ xứ xa đưa vào,
Như được nước mát lúc khát khao.
26,27Ăn nhiều mật có hại
Cũng như thích nghe lời ca tụng mãi mãi.
28Nếu con không chế ngự lòng mình, chẳng lo tự chủ,
Như thành thị lũy nát thành xiêu, lấy gì phòng thủ?