34
Giô-si-a
1Giô-si-a được 8 tuổi khi lên ngai và trị vì được 31 năm tại Giê-ru-sa-lem.
2Vua làm điều công chính thiện hảo trước mặt Chúa Hằng Hữu, theo đúng đường lối của Đa-vít, tổ phụ mình, không sai lệch chút nào.
3Trị vì đến năm thứ 8 dù còn thiếu niên, Giô-si-a bắt đầu tìm kiếm Thượng Đế của tổ phụ mình là Đa-vít. Năm thứ 12 vua quét sạch đất nước Giu-đa và kinh đô không còn một miếu thần trên đỉnh các đồi núi, cũng không còn tượng nữ thần A-sê-ra, hoặc tượng chạm, tượng đúc nào.
4Trước mặt vua, người ta đập phá các bàn thờ thần Ba-anh. Vua cũng triệt hạ các hình tượng, các miếu thần, tượng đúc, nghiền nát ra bụi và rải bên mồ mả của những kẻ đã tế lễ cho các tượng ấy.
5Vua thiêu hài cốt các thầy tế lễ tà thần trên bàn thờ của họ và tẩy sạch Giu-đa, Giê-ru-sa-lem.
6Trong tất cả các thành thuộc đại tộc Ma-na-se, Ép-ra-im, Si-mê-ôn và cả Nép-ta-li nữa, vua không để lại một dấu vết tế thần nào.
7Sau khi hủy phá các bàn thờ, các tượng A-sê-ra, nghiền nát các tượng chạm, và triệt hạ tất cả hình tượng khắp đất nước Y-sơ-ra-ên, Giô-si-a trở về Giê-ru-sa-lem.
8Năm thứ 18 sau khi tẩy thanh đất nước, vua sai Sa-phan (con A-xa-lia), Ma-a-sê-gia, đô trưởng, và Giô-ách (con ngự sử Giô-a-cha) sửa chữa Đền thờ Chúa Hằng Hữu là Thượng Đế của mình.
9Họ đến yết kiến thầy tế lễ tối cao Hinh-kia, giao số tiền dâng vào Đền thờ Chúa và số tiền mà người Lê-vi gác cổng Đền thờ đã thu của người Ma-na-se, Ép-ra-im và những người Y-sơ-ra-ên khác⚓ cũng như toàn dân Giu-đa, Bên-gia-min và Giê-ru-sa-lem.
10Họ giao số tiền ấy cho các đốc công điều khiển chương trình sửa chữa Đền thờ và các thợ thuyền để trùng tu và thực hiện các công trình kiến trúc.
11Họ cũng giao tiền cho các chuyên viên, các thợ nề, để mua đá, gỗ tái thiết các cơ sở mà các vua Giu-đa thời trước đã phá hủy.
12Tất cả đều chuyên cần làm việc dưới quyền lãnh đạo của Gia-bát, Áp-đia (người Lê-vi, thuộc dòng họ Mê-ra-ri), Xa-cha-ri và Mê-su-lam (thuộc dòng họ Kê-hát) và tất cả những nhạc công người Lê-vi.
13Họ cũng điều khiển đoàn phu khuân vác và tất cả các công nhân trong mỗi ngành công tác, và các ký lục (người Lê-vi), các sĩ quan và các lính gác cổng.
14Khi họ đem ra số tiền đã dâng vào Đền thờ Chúa, thầy tế lễ tối cao Hinh-kia tìm được bộ Kinh luật của Mai-sen.
15Hinh-kia bảo ký lục Sa-phan: "Tôi đã tìm được bộ Kinh luật trong Đền thờ Chúa!" rồi giao Sách ấy cho Sa-phan.
16Sa-phan đem Sách về trình cho vua và báo cáo:
17“Tất cả các công tác bệ hạ ủy thác đều đang được thực hiện. Họ xuất tiền bạc trong Đền thờ ra giao cho các đốc công và các công nhân."
18Sa-phan tiếp: "Thầy tế lễ thượng phẩm Hinh-kia cũng giao bộ sách này cho tôi," rồi đọc sách cho vua nghe.
19Nghe lời Chúa trong Kinh luật, vua Giô-si-a liền xé vương bào,
20và ra lệnh cho Hinh-kia, A-hi-cam (con Sa-phan), Áp-đôn (con Mai-ca), ngự sử Sa-phan và A-sa-gia (cận thần của vua) :
21“Các ngươi hãy đi thay ta và thay nhân dân Y-sơ-ra-ên và Giu-đa mà tìm kiếm Chúa. Vì theo lời bộ sách mới tìm được, cơn phẫn nộ Chúa đang đổ ra trên chúng ta thật là dữ dội vì tổ phụ chúng ta không vâng giữ lời Chúa dã ghi trong sách này!"
22Hinh-kia và phái đoàn của vua đến yết kiến nữ tiên tri Hun-đa, vợ của Sa-lum (con Tích va, cháu Ha-sơ-ra, người giữ áo lễ). Bà đang ngụ tại quận nhì, kinh đô Giê-ru-sa-lem. Nghe họ trình bày mọi sự,
23Hun-đa bảo: "Chúa Hằng Hữu, Thượng Đế của Y-sơ-ra-ên, phán: 'Hãy trình cho người sai các ngươi đến cùng Ta.
24Chúa Hằng Hữu dạy: Này, Ta sẽ đổ tai họa trên đất nước này, trên nhân dân, theo tất cả các lời nguyền rủa đã ghi trong sách mà người ta đọc cho vua Giu-đa nghe,
25vì chúng đã lìa bỏ Ta mà dâng hương cho các thần khác, để chọc giận Ta bằng các vật tay chúng chế tạo; nên cơn phẫn nộ Ta sẽ đổ xuống đất nước này không ngớt.⚓
26Các ngươi hãy trình lại cho vua Giu-đa, là người đã sai các ngươi cầu hỏi Chúa Hằng Hữu, rằng: Chúa Hằng Hữu, Thượng Đế của Y-sơ-ra-ên phán: Con đã nghe lời Ta,
27và vì lòng con mềm mại, con đã hạ mình trước mặt Thượng Đế khi con nghe lời Ta phán dạy về đất nước này và về nhân dân, con phủ phục trước mặt Ta, xé áo, khóc lóc trước mặt Ta, nên Ta cũng nghe con.
28Này, Ta sẽ đem con về với tổ phụ con; con sẽ qua đời bình an, mắt con sẽ không thấy những tai họa Ta sẽ đổ xuống đất nước và nhân dân này!" Phái đoàn về báo cáo cho vua đầy đủ.
29,30Vua ra lệnh triệu tập tất cả các trưởng lão Giu-đa và Giê-ru-sa-lem, các thầy tế lễ người Lê-vi cùng toàn thể nhân dân, bất luận lớn nhỏ. Vua lên Đền thờ đọc cho họ nghe rõ từng câu từng chữ trong bộ Sách giao ước tìm được trong Đền thờ Chúa.
31Vua đứng trên bệ dành cho mình và lập giao ước trước mặt Chúa, hứa nguyện theo Chúa hết lòng và hết linh hồn, vâng giữ các điều răn, và chứng cớ, giới mạng Ngài, thi hành các lời giao ước đã ghi trong sách này.
32Vua cũng ra lệnh cho toàn thể nhân dân ở Giê-ru-sa-lem và Bên-gia-min vâng giữ giao ước ấy. Họ bèn vâng theo giao ước của Thượng Đế, Chân Thần của tổ phụ họ.
33Giô-si-a dẹp sạch tất cả các thần tượng trong khắp đất nước và khiến mọi người trong nước Y-sơ-ra-ên đều phục vụ Chúa Hằng Hữu, Thượng Đế của họ. Suốt đời Giô-si-a, nhân dân theo Chúa, không lìa bỏ Chân Thần của tổ phụ mình.
34
Yauxiya ua vajntxwv kav
(2Vntx. 22:1-7)
3Xyoo yim uas nws ua vajntxwv, yog thaum nws tseem yau, nws pib nrhiav nws yawg koob Davi tus Vajtswv. Xyoo kaum ob uas nws ua vajntxwv nws pib rhuav tshem tej chaw siab teev dab thiab tej ncej dab Asela thiab tej dab mlom uas txaug thiab nchuav hauv Yuda tebchaws thiab hauv Yeluxalees.
4Lawv tsoo tej thaj teev dab Npa‑as tab meeg ntawm nws xubntiag, thiab nws ntov lub txee uas hlawv xyab saum lub thaj pov tseg thiab nws tsoo tej ncej dab Asela thiab tej dab mlom uas txaug thiab nchuav tawg tag thiab muab tsoo ua hmoov coj mus w rau saum cov neeg uas xyeem tsiaj rau tej dab mlom ntawd tej qhov ntxa.
5Nws kuj muab cov pov thawj tej pob txha hlawv rau saum lawv tej thaj, thiaj ntxuav tau Yuda thiab Yeluxalees.
6Tej moos hauv Manaxe thiab Efa‑i thiab Xime‑oo thiab mus txog ntua Nathali, thiab tej uas pob tag ib ncig tej moos ntawd,
7nws kuj rhuav tshem tej thaj thiab tsoo tej ncej dab Asela thiab tej dab mlom ua hmoov, thiab ntov tej thaj hlawv xyab huvsi vau tag thoob plaws Yixayee tebchaws, ces nws li rov qab los rau hauv Yeluxalees.
8Xyoo kaum yim uas nws ua vajntxwv, thaum nws ntxuav lub tebchaws thiab lub tuam tsev, nws txib Safas uas yog Axalisya tus tub thiab Ma‑axeya uas yog tus thawj kav lub nroog, thiab Yau‑aha tus tub Yau‑av uas yog tus uas sau ntawv keeb kwm, mus kho Yawmsaub uas yog nws tus Vajtswv lub tuam tsev.
9Lawv tuaj cuag tus tuam pov thawj hlob Hikhiya thiab muab tej nyiaj uas cov pejxeem coj tuaj rau hauv Yawmsaub lub tuam tsev cob rau nws, yog tej nyiaj uas cov Levi uas zov qhov rooj sau ntawm cov Manaxe thiab cov Efa‑i thiab ntawm cov Yixayee uas tseem tshuav nyob thiab ntawm cov Yuda thiab cov Npeeyamee sawvdaws thiab ntawm cov uas nyob hauv Yeluxalees.
10Lawv muab nyiaj rau cov tub zog uas tu Yawmsaub lub tuam tsev. Cov tub zog uas ua haujlwm hauv Yawmsaub lub tuam tsev muab siv kho lub tuam tsev kom zoo li qub.
11Lawv muab rau cov Kws ntoo thiab cov Kws ua tsev tau siv yuav tej pob zeb uas txhwm thiab tej las ntoo uas ua qhab thiab dau rau tej chav tsev uas Yuda tej vajntxwv muab tso pob tag lawm.
12Cov neeg muaj lub siab dawb paug ua haujlwm. Cov uas saib xyuas lawv yog Yahas thiab Aunpadiya uas yog xeem Levi yog Melali caj ces, thiab Xekhaliya thiab Mesulas uas yog Khauha caj ces. Cov Levi txhua tus uas txawj ntaus tej cuab yeej phim suab nkauj,
13ua cov uas saib xyuas cov neeg kwv nra thiab qhia txhua yam haujlwm rau cov tub zog sawvdaws ua. Cov Levi qee leej ua cov uas sau ntawv thiab cov uas tu haujlwm thiab cov uas zov tej rooj loog.
Nrhiav tau Yawmsaub phau kevcai
(2Vntx. 22:8-20, 23:1-3)
19Thaum vajntxwv hnov tej lus hauv txoj kevcai ntawd lawd, nws txawm dua rhe nws lub tsho.
20Thiab vajntxwv hais rau tus pov thawj Hikhiya thiab Ahikhas uas yog Safas tus tub thiab Adoo uas yog Mikha tus tub thiab Safas uas yog tus tub sau ntawv thiab Axaya uas yog vajntxwv tus tub teg tub taws hais tias,
21“Nej cia li mus ua nug rau Yawmsaub rau kuv thiab rau cov uas tseem tshuav nyob hauv Yixayee thiab Yuda hais txog tej lus hauv phau ntawv no uas tshawb tau lawm. Yawmsaub txojkev npau taws uas nchuav los raug peb ntawd loj heev vim yog peb tej poj koob yawm txwv tsis tuav rawv Yawmsaub tej lus thiab tsis ua raws li txhua yam uas sau cia rau hauv phau ntawv no.”
22Ces Hikhiya thiab cov uas vajntxwv txib mus txawm mus cuag tus pojniam xibhwb Huda uas cev Vajtswv lus uas yog Salu tus pojniam. Salu yog tus uas tu vajntxwv tej tsoos tsho thiab yog Thauha tus tub thiab yog Halaj tus xeeb ntxwv. Tus pojniam xibhwb ntawd nyob hauv Yeluxalees ceg kaum nroog uas ua tshiab, ces lawv txawm hais zaj ntawd rau nws.
23Tus pojniam ntawd hais rau lawv tias, “Yawmsaub uas yog cov Yixayee tus Vajtswv hais li no tias, Cia li hais rau tus uas txib nej tuaj cuag kuv tias,
24‘Yawmsaub hais li no tias, Saib nawj, kuv yuav tso tej xwm txheej phem los raug lub chaw no thiab raug tej neeg uas nyob hauv raws li txhua lo lus tsawm foom uas sau cia rau hauv phau ntawv uas tau muab nyeem rau Yuda tus vajntxwv ntawd.
25Vim lawv twb tso kuv tseg thiab hlawv xyab xyeem rau luag tej dab thiaj ua rau kuv chim rau txhua yam uas lawv txhais tes ua, vim li no kuv txojkev chim yuav npau tshwm plaws rau lub chaw no yuav tav tsis tau li.’
26Tiamsis Yuda tus vajntxwv uas txib nej tuaj ua nug rau Yawmsaub ntawd, nej cia li hais li no rau nws tias, ‘Yawmsaub uas yog cov Yixayee tus Vajtswv hais li no tias, Hais txog tej lus uas koj tau hnov ntawd,
27vim koj ntxeev dua siab thiab koj txo koj lub hwjchim rau ntawm Vajtswv rau thaum koj hnov nws hais li cas tawm tsam lub chaw no thiab cov neeg uas nyob hauv, thiab vim koj tau txo koj tus kheej rau ntawm kuv thiab dua rhe koj lub tsho quaj rau ntawm kuv xubntiag, mas kuv kuj hnov lawm. Yawmsaub hais li no ntag.
28Vim li no, saib nawj, kuv yuav coj koj mus nrog koj tej poj koob yawm txwv nyob thiab mus rau hauv koj lub qhov ntxa ua siab tus yees, thiab koj lub qhov muag yuav tsis pom tej xwm txheej phem huvsi uas kuv yuav coj los raug lub chaw no thiab cov neeg uas nyob hauv.’ ” Lawv kuj coj tej lus ntawd los hais rau vajntxwv mloog.
29Ces vajntxwv txawm hais kom sau zog Yuda thiab Yeluxalees cov kev txwj laus sawvdaws tuaj.
30Mas vajntxwv mus rau hauv Yawmsaub lub tuam tsev. Cov Yuda huvsi thiab cov uas nyob hauv Yeluxalees thiab cov pov thawj thiab cov Levi, thiab cov pejxeem, cov hlob thiab cov yau sawvdaws nrog nws mus. Ces nws txawm nyeem tag nrho phau ntawv cog lus tseg uas tshawb tau hauv Yawmsaub lub tuam tsev los rau lawv mloog.
31Vajntxwv sawv ntsug ntawm nws lub chaw nrog Yawmsaub cog lus tias nws yuav ua lub neej raws nraim Yawmsaub thiab tuav rawv nws tej lus nkaw thiab nws tej lus qhia thiab nws tej kab ke kawg siab kawg ntsws, yuav ua raws nraim li tej lus sib cog tseg uas sau cia rau hauv phau ntawv ntawd.
32Thiab vajntxwv kom cov uas tuaj rau hauv Yeluxalees thiab cov Npeeyamee koom nrog cog tej lus no. Cov neeg Yeluxalees kuj ua raws li Vajtswv tej lus cog tseg, uas yog lawv tej poj koob yawm txwv tus Vajtswv.
33Thiab Yauxiya muab tej uas qias vuab tsuab huvsi rho tawm hauv tej chaw uas cov Yixayee nyob mus, thiab ua rau sawvdaws uas nyob hauv Yixayee tebchaws ua koom tu Yawmsaub uas yog lawv tus Vajtswv. Lawv tsis tso Yawmsaub uas yog lawv tej poj koob yawm txwv tus Vajtswv tseg mus tag Yauxiya sim neej.