30
Aku tej lus
1Yakhe tus tub Aku uas nyob hauv lub moos Maxas tej lus.⚓
Aku hais rau Ithi‑ee, nws hais rau Ithi‑ee
thiab Ukhas tias,⚓
2“Qhov tseeb kuv ruam dhau
uas yuav ua tau neeg,
kuv tsis paub tab li tej neeg.
3Kuv tsis tau kawm paub tswvyim,
thiab tsis paub Vajtswv tus uas dawb huv.
4Leejtwg tau nce mus rau saum ntuj kag
thiab nqes rov los?
Leejtwg muab tau cua los tuav
rau hauv xib teg?
Leejtwg muab ntaub qhwv tau dej cia?
Leejtwg tu ciam rau lub ntiajteb nyob?
Nws lub npe hu li cas,
thiab nws tus tub npe hu li cas?
Nej yeej los paub.
5“Muab Vajtswv txhua lo lus tshuaj saib
mas pom tias muaj tseeb tiag,
Vajtswv yog daim hlau
thaiv cov uas mus nraim cev rau hauv nws.
6Tsis txhob ntxiv ib lo lus rau hauv nws tej lus,
ntshai tsam nws yuav ntuas koj
thiab luag yuav pom tias koj yog tus dag.
7Vajtswv, kuv thov ob yam ntawm koj,
thov pub rau kuv ua ntej uas kuv tsis tau tuag.
8Thov muab tej lus tsis muaj tseeb
thiab tej lus dag ntiab khiav deb ntawm kuv,
thov tsis txhob cia kuv pluag
thiab tsis txhob cia kuv nplua nuj,
thov pub rau kuv noj kom txaus nkaus xwb,
9tsam kuv noj tsau ces tsis lees yuav koj
thiab hais tias, ‘Yawmsaub yog leejtwg?’
lossis tsam kuv pluag thiab ua tub sab
thiab ua puas tsuas kuv tus Vajtswv lub npe.
10“Tsis txhob thuam tus tub qhe
rau tus lospav mloog,
tsam tus tub qhe foom koj
ces koj yuav raug txim.
11Muaj tej tus foom tsis zoo rau nws txiv,
thiab tsis foom koob hmoov rau nws niam.
12Muaj tej tus nws xam pom tias nws dawb huv,
tiamsis kuj tsis tau ntxuav
kev phem kev qias pov tseg.
13Muaj tej tus mas nws taubhau siab,
thiab lub qhov muag saib tsis taus lwm tus.
14Muaj tej tus nws kaus hniav yog hniav ntaj,
thiab nws hniav yog hniav riam,
mas nws yuav noj cov pluag
kom tag hauv ntiajteb
thiab cov neeg txom nyem
kom ploj tag hauv ib tsoom neeg.
15“Npliaj hiab muaj ob tug menyuam
yog maum, pheej qw hais tias, ‘Pub, pub.’
Muaj peb yam pheej tsis tsau,
muaj plaub yam tsis hais ib zaug
tias, ‘Txaus lawm,’ yog li no,
16tub tuag teb thiab tus pojniam mooj,
thiab lub ntiajteb pheej nqhis dej,
thiab hluavtaws tsis hais ib zaug tias,
‘Txaus lawm.’
17“Lub qhov muag uas thuam leej txiv
thiab saib tsis taus leej niam thiab tsis mloog lus,
yuav raug uab lag uas nyob hauv hav tho
thiab raug dav noj twm noj.
18Muaj peb yam uas kuv phimhwj kawg,
muaj plaub yam
uas kuv tsis nkag siab, yog li no,
19qhov uas tus dav ya saum nruab ntug,
thiab qhov uas nab ntaug saum pob zeb,
thiab qhov uas lub nkoj
mus rau hauv nruab nrab hiavtxwv,
thiab qhov uas hluas nkauj
hluas nraug sib nyiam.
20“Tus pojniam uas mus deev luag txiv
ua lub neej zoo li no,
nws noj tag so qhov ncauj ces nws hais tias,
‘Kuv tsis tau ua txhaum dabtsi li.’
21Muaj peb yam uas ua rau lub ntiajteb
ntseeg nkaws,
muaj plaub yam uas lub ntiajteb
thev tsis taus, yog li no,
22tus qhev tau ua vajntxwv,
thiab tus ruam tau noj tsau npo,
23thiab tus pojniam
uas tsis muaj leejtwg nyiam tau txiv,
thiab tus nkauj qhev
tau nyob nws tus poj lospav chaw.
24“Muaj plaub yam hauv ntiajteb no
uas me kawg
tiamsis muaj tswvyim tshaj plaws, yog li no,
25ntsaum yog ib co uas tsis muaj zog
tiamsis thaum lub caij sau qoob
ntsaum kuj npaj tej uas noj khaws cia,
26ntxim tsua kuj yog ib co uas tsis muaj zog
los nws ua zes rau hauv tej kem zeb,
27kooj txig tsis muaj vajntxwv
los nws tseem mus tau ua ib kab sab,
28quav toj quav taug
koj ntes tau hauv koj txhais tes
los nws tseem tau nyob hauv vajntxwv tsev.
29“Muaj peb yam uas txawj mus kev zoo nkauj,
muaj plaub yam uas txawj
tshais ruam zoo saib, yog li no,
30tsov ntxhuav uas yog tus tsiaj
uas muaj zog tshaj plaws
thiab tsis thim khiav ntawm lwm yam li,
31tus lau qaib cooj uas mus kev khov kho,
thiab tus txiv tshis,
thiab tus vajntxwv uas mus kev
ua cov pejxeem ntej qas ntxhia.
32“Yog koj tsis paub tab es koj tsab ua loj
lossis yog koj ntaus tswvyim ua phem,
cia li muab koj txhais tes
pos koj lub qhov ncauj.
33Yog tso kua mis txhia tau kua mis nyeem,
yog tso qhov ntswg thiaj tau ntshav,
thiab yog tshum kom chim
thiaj tau kev sib cav sib ceg.”
30
Châm ngôn và lời cầu nguyện của A-gu-rơ
1Lời của A-gu-rơ con trai Gia-kê, châm ngôn mà người ấy nói cho Y-thi-ên và U-canh:
2Thật, ta ngu dốt hơn ai hết,
Ta không có sự thông sáng của con người.
3Ta chưa được học sự khôn ngoan,
Và chưa học biết tri thức về Đấng Thánh.
4Ai đã lên trời rồi lại xuống?
Ai đã góp gió trong đôi bàn tay?
Ai đã bọc nước trong áo?
Ai lập các giới hạn của đất?
Tên của Đấng ấy là gì,
Và tên con trai Đấng ấy là chi?
Nếu con biết, hãy nói đi!
5Mọi lời của Đức Chúa Trời đều được tinh luyện;
Ngài là cái khiên cho người nương cậy nơi Ngài.
6Đừng thêm gì vào lời Ngài,
Kẻo con bị Ngài quở trách,
Và bị kể là người nói dối chăng!
7Con cầu xin Chúa hai điều;
Xin Ngài đừng từ chối trước khi con chết:
8Xin khiến sự gian ác và lời dối trá cách xa con;
Đừng để con nghèo khổ hoặc giàu sang,
Xin cho con lương thực đủ dùng;
9Kẻo khi dư dật, con từ chối Chúa
Mà nói rằng: “Đức Giê-hô-va là ai?”
Hoặc khi con bị nghèo khổ mà đi trộm cắp,
Và làm ô danh Đức Chúa Trời của con chăng.
10Đừng vu khống đầy tớ với chủ nó,
Kẻo nó nguyền rủa và con phải mắc tội chăng.
11Có hạng người nguyền rủa cha mình
Cũng không chúc phước cho mẹ mình.
12Có hạng người cho là mình trong sạch,
Nhưng chưa được rửa sạch vết nhơ của mình.
13Có hạng người có cặp mắt kiêu hãnh,
Và mí mắt tự cao làm sao!
14Có hạng người có răng sắc như gươm,
Hàm răng bén như dao,
Để nuốt mất những người bần cùng khỏi đất,
Và những người nghèo túng khỏi loài người.
15Con đỉa có hai con gái,
Chúng kêu: “Hãy cho! Hãy cho!”
Có ba điều không bao giờ thỏa mãn,
Và bốn điều chẳng bao giờ nói: “Đủ rồi!”
16Đó là: Âm phủ, dạ hiếm muộn,
Đất khan nước, và lửa,
Chẳng bao giờ nói: “Đủ rồi!”
17Con mắt nhạo báng cha,
Khinh thường việc vâng lời mẹ,
Sẽ bị các con quạ nơi thung lũng móc đi,
Và các chim ưng con ăn nó.
18Có ba việc kỳ diệu quá đối với ta,
Và bốn điều mà ta không hiểu nổi:
19Đường chim ưng bay trên trời,
Lối rắn bò trên tảng đá,
Đường tàu chạy giữa biển,
Và đường tình ái giữa nam nữ.
20Đây là cách sống của người đàn bà ngoại tình:
Ăn xong, lau miệng,
Và nói: “Tôi có làm gì tội lỗi đâu!”
21Có ba điều làm cho trái đất rúng động,
Và bốn việc khiến nó không chịu nổi:
22Tên nô lệ được lên làm vua,
Kẻ ngu dại được no nê thức ăn,
23Người đàn bà dễ ghét lấy được chồng,
Và đứa tớ gái thay thế bà chủ mình.
24Có bốn loài vật nhỏ trên đất,
Nhưng rất mực khôn ngoan:
25Con kiến dù là loài yếu ớt,
Nhưng biết lo dự trữ thức ăn trong mùa hạ;
26Con thỏ rừng dù là loài không có sức lực,
Nhưng biết làm chỗ ở trong hốc đá;
27Loài cào cào dù không có vua chúa,
Nhưng bay ra thành đội ngũ;
28Con thằn lằn mà người ta lấy tay bắt được,
Vẫn ở trong cung vua.
29Ba con vật có dáng đi đẹp đẽ,
Và bốn loài có bước oai phong:
30Sư tử mạnh hơn hết trong các loài vật,
Chẳng lui bước trước bất cứ loài nào;
31Con gà trống oai vệ; con dê đực;
Và vua khi duyệt binh.
32Nếu con có dại dột mà tự cao tự đại,
Hoặc nếu con có âm mưu điều ác,
Hãy lấy tay che miệng lại.
33Ép sữa làm ra sữa đông,
Và đấm vào mũi làm cho phun máu;
Cũng vậy, chọc giận sinh ra điều tranh cãi.