29
1Tus uas pheej raug qhuab ntuas
los tseem tawv ncauj cov nyom tsis mloog,
mas ib pliag ntshis xwb
yuav raug kev puas ntsoog kho tsis tau.
2Thaum cov ncaj ncees tau hwjchim
tej pejxeem xyiv fab,
tiamsis thaum cov neeg limhiam tau kav,
tej pejxeem kuj ntsaj laws.
3Tus uas nyiam tswvyim
kuj ua rau leej txiv zoo siab,
tiamsis tus uas pheej ntiav poj muag cev
kuj yog muab nws tej nyiaj txiag
nchuav pov tseg xwb.
4Tus vajntxwv uas kav ncaj
coj lub tebchaws nyob ruaj,
tus uas quab yuam sau nyiaj txiag
kuj ua rau lub tebchaws puam tsuaj.
5Tus uas ncauj qab zib nplaig qab ntse
rau kwvtij zej zog
kuj yog nws cuab hlua rov mag nws kotaw.
6Tus neeg phem
nws mag nws li kev txhaum txoj hlua,
tiamsis tus ncaj ncees hu nkauj xyiv fab hlo.
7Tus ncaj ncees paub tus pluag txojcai,
tiamsis tus limhiam tsis nkag siab tej no.
8Cov uas pheej thuam lwm tus
ua rau lub nroog kub hnyiab,
tiamsis cov uas txawj ntse
tswj kom tej kev npau taws ploj mus.
9Yog tus ntse nrog tus ruam sib cav sib ceg,
tus ruam tsuas muaj uas npau taws
thiab luag xwb, thiab tsis muaj kev tus li.
10Cov uas noj nyoog
kuj ntxub tus uas dawb huv,
thiab nrhiav ntshi txov
cov ncaj ncees txojsia.
11Tus uas ruam yeej ua nws kev chim
tshwm tag nrho los,
tiamsis tus txawj ntse
tswj tau nws txojkev npau cia twjywm.
12Yog tus thawj ntseeg tej lus dag,
mas nws cov tub teg tub taws
yuav limhiam tag huvsi.
13Tus uas pluag thiab tus uas quab yuam
qhov uas sib thooj yog qhov uas
Yawmsaub pub qhov kaj
rau ob tug qhov muag ib yam nkaus.
14Yog vajntxwv tu plaub ncaj rau cov pluag,
mas nws lub zwm txwv
yuav nyob ruaj khov ib txhis.
15Rab nplawm thiab lo lus qhuab ntuas
pub tswvyim,
tiamsis tus menyuam uas muab tso ywj siab
coj kev txaj muag rau leej niam.
16Thaum cov neeg limhiam tau hwjchim
tuav haujlwm,
muaj tej kev fav xeeb loj zuj zus,
tiamsis cov ncaj ncees yuav pom ntsoov
lawv raug kev puam tsuaj.
17Cia li nplawm qhuab qhia koj tus tub
nws thiaj ua rau koj nyob siab tus yees
thiab ua rau koj zoo siab.
18Qhovtwg tsis muaj kev qhia Vajtswv tej lus,
mas tej pejxeem kuj tseg tsis tswj lub siab,
tiamsis tus uas tuav rawv txoj kevcai
mas tau nyob kaj siab lug.
19Yog tsuas xuas ncauj hais xwb
mas cob qhia tsis tau tus tub qhe,
txawm yog nws nkag siab
los nws kuj tsis quav ntsej.
20Koj pom tus ncauj sai los tsis pom?
Tseem muaj vam tus uas ruam
heev dua li tus ntawd.
21Tus uas hlub nws tus tub qhe heev
txij thaum yau los,
mas thaum kawg yuav pom tias tus tub qhe
yuav tau nws tej qub txeeg qub teg.⚓
22Tus uas npau taws pheej tshum
kom muaj lus sib cav sib ceg,
thiab tus uas chim taus
kuj ua hauv paus fav xeeb loj.
23Kev khav theeb yuav ua rau
tus khav theeb poob qes,
tiamsis tus uas txo hwjchim
yuav tau koob meej.
24Tus uas nrog tub sab koom tes
kuj yog nws ntxub nws txojsia,
nws tau hnov tej lus twv tsawm
los nws tsis hais dabtsi li.
25Qhov uas ntshai neeg
yuav ua rooj hlua rov cuab yus,
tiamsis tus uas tso siab rau Yawmsaub
kuj nyob tso siab plhuav.
26Neeg coob nrhiav kev
ua kom tus thawj coj hlub lawv,
tiamsis Yawmsaub yog tus uas
txiav txim ncaj rau neeg.
27Tus tsis ncaj mas cov ncaj ncees
kuj ntxub kawg li,
tiamsis tus ua ncaj mas cov limhiam
kuj ntxub kawg li.
29
1Người rắn lòng cứng cổ trước lời răn dạy
Sẽ suy sụp thình lình không phương chữa chạy.
2Người liêm chính cai trị, dân sự hân hoan;
Kẻ ác nắm quyền, dân chúng lầm than.
3Con khôn ngoan khiến cha vui lòng,
Kẻ nuôi gái điếm phá hại gia phong.
4Vua công minh nước cường thịnh;
Vua tham nhũng, nước vận mạt.
5Ai nịnh bợ hàng xóm láng giềng
Là giăng lưới dưới chơn người.
6Người ác bị tội mình sập bẫy,
Nhưng người ngay ca hát vui mừng.
7Người ngay trọng quyền lợi của người nghèo khó,
Còn kẻ ác chẳng biết đến quyền lợi đó.
8Kẻ kiêu cường khua mép làm cả thành náo động xôn xao,
Người khôn ngoan làm lắng dịu cơn thạnh nộ cuồng bạo.
9Người khôn chẳng cần tranh luận với kẻ ngu muội,
Vì nó hoặc nổi giận, hoặc cười ngạo nghễ không thôi.
10Người trọn vẹn bị kẻ khát máu ghen ghét,
Nhưng được người ngay quý chuộng.
11Kẻ dại để cơn giận mình bùng nổ,
Nhưng người khôn chế ngự nó.
12Nếu vua nghe lời siểm nịnh, dối gạt,
Bầy tôi người chỉ là phường gian ác.
13Người nghèo, kẻ giàu đều giống nhau ở điểm này:
Nhờ Thượng Đế cho ánh sáng để thấy.
14Vua nào xử công minh cho người nghèo nàn,
Sẽ được tồn tại với năm tháng.
15Giáo huấn, đòn vọt rèn luyện trẻ thơ,
Đứa trẻ phóng túng làm nhục mẹ nó.
16Số kẻ ác càng nhiều, tội phạm càng gia tăng,
Nhưng người công chính sẽ chứng kiến cảnh chúng suy tàn.
17Muốn hưởng hạnh phúc và tâm hồn được an tịnh,
Hãy sửa phạt con mình.
18Nước nào không được Thượng Đế hướng dẫn sẽ bị xáo trộn,
Quốc gia nào theo luật lệ Chúa, hạnh phúc trường tồn.
19Lời nói suông không đủ điều khiển người giúp việc,
Vì dù hiểu biết, chưa chắc họ đã lưu tâm.
20Người ngu đần còn khá hơn người vội nói.
21Nếu nuông chiều người giúp việc từ thuở bé,
Lớn lên nó sẽ đòi được kể như người thừa kế.
22Kẻ dễ giận suốt ngày gây gổ,
Người nóng tính lầm lỗi liên miên.
23Tính kiêu căng đưa người xuống dốc,
Lòng khiêm tốn đem lại hiển vinh.
24Người đồng lõa với kẻ trộm,
Dù đã thề trước tòa,
Mà ngậm miệng không tố giác
Là gây hại cho bản thân.
25Lo sợ người phàm là một cạm bẫy,
Tin cậy Thượng Đế sẽ được an toàn.
26Muốn công lý, cầu xin Thượng Đế,
Đừng mong tìm ân huệ của hoàng gia.
27Người ngay ghét việc gian tà,
Kẻ gian ghen ghét việc làm người ngay.